११५ १ ॥। .उवन एवा ॥। २ ॥। .य्. माने कृत्स्नं ज<गत्.> ॥। ३ ॥। ता दृश्यन्ते परित्ताः ॥। ४ ॥। <श्>म्<अ>शानमिव पश्यति । ता ॥। ५ ॥। <संच>यापचयौ बहुशो गत्वा नि ॥। ६ ॥। नासाग्राच्चास्य वैडूर्यध्वजो <न्>इर्<गतः> ॥। र्२ ॥। <दुश्>चरितचारिणां पू<र्व्.> ॥। ३ ॥। व्यामिश्र्<आ> दृश्यन्ते । ॥। ४ ॥। <उ>द्धतानि च मर्मान्या ॥। ५ ॥। जीविते चास्य प ॥। ६ ॥। कपृथग्जन्<अ> ॥। ११६ ३ ॥। यावत्समुद्रपर्यन्त्<आं महापृथिवीं> ॥। ४ ॥। <समु>द्रपर्यन्तायां सर्वसत्<वां> ॥। ५ ॥। उरुः विपीतकम् । द्वितीयाव्. ॥। {लिएस्: ऊरुर्विपीतकम्} ६ ॥। । यथात्मानं + + <स>र्वस<त्वा> ॥। र्१ ॥। बकैरिव चितं स्फुटितदा ॥। २ ॥। सत्वानां च पृथिव्यां तन्निमग्नाम् ॥। ३ ॥। <परिपव>नवच्छिद्रीकृतं स्वमा<श्रयं पश्यति ।> ॥। ४ ॥। या चूर्णीकृतं भस्म ॥। ५ ॥। ल + .ए .ई ॥। ११७ ३ ॥। <पृ>थिवी<ं> भित्वाष्टौ महान्<अरकानवभास्य> ॥। ४ ॥। मूर्ध्ना निष्क्राम्य याव<दघनिष्ठां गत्वा> ॥। ५ ॥। गतं विनिवर्त्य नास्ति हि रूपा ॥। ६ ॥। यति च । ततो ललाटात्प्रवाह्<ओ निर्गत्य> ॥। र्१ ॥। <स्थितिमापूर>यति । ततः परिपाकान्नाभ्यां .इ ॥। २ ॥। । चत्वारश्च महाभूताशिवि<षा> ॥। ३ ॥। अंगारशलाकासदृश्<अ तेजोधातोः> ॥। {च्f. यमबे ९.१.व्द्} ४ ॥। <तत्सप्तोत्तरं मर्मश>तं संनिरोधयित्वा ॥। {च्f. यमबे ९.१.व्द्} ११८ १ ॥। <ति>ष्ठति । ह्रस्वत्<आयाम् ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <दीर्घ>ताया<ं> । तथैव परिवृत्तमन्तर्गतं च काये । ह्रस्वतायां तीर्यन्महाचक्रव्<आडगतं> २ दीर्घतायां तथैव परिवृत्तं क्<आयेऽन्तर्गतम् । ह्रस्वतायाम् ।> + + + + + + + + + + + + तिवत्पूर्णमाश्रयं वायुभिः पश्यति । सर्वस्रोतोभिर्वायून् प्रविशतो + + + ३ + + + सि सर्वं वा सि + + + + + + + + + + + + + + + + + + <तैल>ह्रदनिमग्नं चात्मानं सर्वस्रोतोभिस्तैलेन प्रविशत इति सर्वका<यप्रतिसंवेदनायाम् । ॥> ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <प्रव>र्तमानं पश्यति । तैलह्रदनिमग्नं चाकाशावष्टब्धमुप<र्>इ तैलधार्<आभिः सिं>च्यमानं ५ प्रस्रब्धकायासंस्कार्<अतायाम् । ॥> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + धा निर्गता प्रीतिसंवेदनायाम् ॥ चन्द्रमण्डलरेचित + + +ं + + + ६ <सुखप्रत्>इसंवेदनायाम् । <॥> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <चित्तसंस्कारप्र>तिसंवेदनायाम् ॥ चित्तपटुत्वमत्र चित्<त>सं + + + + + + + + ११८ १ + + + त्<अ> एवादित्यरश्मय्<अः प्>र्<अस्रब्धचित्तसंस्कारतायाम् । ॥> + + + + + + + + + + + + + + + .आनवष्टभ्य तिट्ःति चित्तप्रतिसंवेदनायाम् ॥ हृ<दये नीलपीतलोहि>तावदातं २ रश्मिकलापनिर्गत्<अं> + + + + + + + + + <चित्ताभिप्रमोदनायाम् । ॥> + + + + + + + पश्यति । आश्वासप्रश्वाससहीयं चात्र बालदारकं चित्<तनिमि>त्<अं निमज्जमानम् ।> ३ च्<इ>त्त्<अ>समाधानताया<म् ।> ॥ ततो हृ<दये पुष्किरिणी> + + + + + + + + + + त्<अं>निमग्नं बालदारकं समाधिसुखसक्तं पश्यति अङ्गार्<आ>भतारक<चितः> ४ <पु>रुषश्च तस्य्<आ>ं <ए>व पुष्किरिण्या<ं बालदारकं> गृह्योद्धरति । ततः पुष्किरिणी ज्वलति । चित्तविमोचनतायाम् । ॥ दुर्बली<भूतं दुः>खि<त>ं ५ जीर्णं स्वमाश्रयं पश्यति । आश्वा<सप्रश्वास> + + + + + + + + + + + + + + + + + <लो>कः शीर्यते अनित्यानुदर्शनायामाश्वासप्रश्वासां ज्वलितां पश्यति । तथैव च <कृत्स्नं लोकं> ६ <ज्वालयन्ति प्रहाणानुदर्शनायाम् । ॥> + + + + + + + + + + + + + + + + + + ल फ्<ए>नपिण्डाकुलं स्वमाश्रयं पश्यति । तद्वदाश्वासप्रश्वासां कृत्स्नं च लोकं ११९ १ विरागा<नुदर्शनायाम् । ॥> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <निरोधानुदर्शनायाम् । ॥> + + + + + + + + + + + + २ + + <निःस्>ऋतानि मुक्तिप्<उष्पानि> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ३ स्य हृदयात्क्लेशोपक्लेश + + + + + + + + + + + + + + + + + + (गप्११९ ४ तो र्२ च. ३३० अक्षरस्) ११९ ३ ण्. श्. ल्. त्. न्<इ>म्<इत्>त्<अ>म् । + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ न हस्तेन वैडूर्यगुहा र + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + (गप्११९ ५ तो १२० २ च. २७० अक्षरस्) १२० ३ न्<इ>ःसृताः कृत्स्नं पृथिवीं स्फ<रित्वा तिष्ठन्ति ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ अङ्क्<उ>रे<षु न्>ईलाभानि प<ट्टच्छत्राणि> + + + + + + + + + + + + + + (गप्१२० ५ तो १२० २ च. २७० अक्षरस्) १२० ३ षामुपरि पाण्डराण्येव + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ वति । काये चास्य परा प्रस्र्<अब्धिः> + + + + + + + + + + + + + + + (गप्१२० ५ तो १२१ १ च. १७० अक्षरस्) १२१ १ + + + + + + + + + <इ>न्द्रध्वज उत्पद्यते । निष्ठानिम्<इ>त्त<ं> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + स्मृतिनिमित्तानि इदमपरं निष्ठानिमित्तं + + + + + + + + + + + + + सम<ं>त<तः> च्छ्<इ>द्र्<अ> + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + <मु>खाभिः सुवर्णशलाकाभिरूर्ध्वमुखाभिः रत्नचि<ताभिः> + + + + + + + + <रूप्>य्<अश>लाकाभ्यो नीलव<र्>ण्<आ> + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + <श>लाकाभिः पाण्डराः पट्टा निःसृताः कृत्स्नं + + + + + + + + + + + <र्>ऊ<प्>यशालाकाभ्यः अङ्कुरा निः<सृताः> ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <नी>लाभाः पट्टाः ये चाकाशे पाण्डरा<स्> ते + + + + + + + + + ध्. ते । तदन्तर्गतः योग्. + + +ं + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <अधिप>तिरूपारंभः आश्वासानामधिपतिरूपम् । + + + + + + पानाम् । अन्तर्मुख + + + + + + + + + + १२१ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <स्फ>ट्<इ>कमयं सोप्<आ>न्<अं> + + + + + + + + + + <अ>वदातचन्द्रमण्डलचित्<अ> + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <॥> पुनराश्वासप्रश्वासस्थ्<आ>न्<आ>न्त्<अ>र्<अ>र्<अं> चि<त्>त्<अ> + + + + त्<अ>त्र्<अ>स्थ्<अं> च्<इ>त्तं शान्त्<अं> दृढं चि<रकालं> स्थ्. + स्. + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + निर्गतश्च नीलाभैरंकुरैः कृत्स्ना पृथिवी चि<यते । व>ज्<र्>आ<सनानि च्>ओद्गच्छन्ति । तेषु निषण्णा बुद्धाः र<त्>नम्<अया> ४ + + + + + + + + + <वैडूर्य>स्तंभोपर<चि>ताः कूटागारा यावत्तृतीयं ध्यानमेवं स्फुटं पश्यति <। ततोऽस्य> मूर्धतः वज्रं निर्गच्छति । तत्र निषण्णो भगव्<आ>ं + ५ + + + + + + + + + + + + + + + न्<ई>लाभ्<आन्>इ <प>ट्टच्छत्राणि महान्ति सर्व<ं> चैतदिन्द्रनीलाभातिरेकाभि + + ते ब्<उ>द्धाश्च शब्दमुदीरयन्<त्>इ शान्तं शान्तमि<त्>इ + + + ६ + + + + + + + + + + + <अन्ते सर्वं योग्>आचार्<आ>श्रय्<ए प्>र्<अ>विशति । आश्वासप्रश्वासनिष्पत्तिरेव आश्वासप्र<श्वास> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + १२२ १ - ६१ अक्षरस्- २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + च्छ्. + + + + + + + + + + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <प्र>विसति । प्रश्व्<असतस्त>त्र्<अ ति>ष्ठति । <ए>व्<अं> पौनःपु<ण्येन ।> ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सर्वस्रोत्>ओ<भ्>यश्च तद्वर्णा बुद्धाश्र्<अ>या + + + .ए + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + (गप्१२२ ६ तो र्३ च. २५० अक्षरस्) १२२ ३ + + + + + + + + + + + + + + <प्>ऊ<र्>ण्<अ>ः समुद्र उत्प<द्य>ते । <तत्>पृष्ठ<अ>र्य्<अन्>त्<अ> + + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + माश्वासक्<आना>ं + + + <सर्वका>यप्रतिसं<वेदनायाम् । ॥> ५ + + + + + + + + + + + + + (गप्१२२ ६ तो १२३ १ च. १५० अक्षरस्) १२३ १ + + + + + + + + + + यं संक्षिप्य आश्रया<त्> प्र्<अव्>आहो २ <निःसृतः> {एहेर्: <निर्गतः>; च्f. स्wत्f} + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +<प्>र्<अ>स्रब्धकायसंस्का<रतयाम् । ॥> ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <प्रीतिसं>वेदना<याम् । ॥> ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सुखप्रति>स्<अं>व्<ए>दनायाम् । ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +ः काय<ं> पद्मचितं ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + भि धाराभिः योगाचाराश्र<यं> १२३ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + नमुत्पद्यते । २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <म्>उक्तापुष्प ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + भिरभ्र<कूटैः> ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <निरोधानुदर्शना>याम् । पुनराश्वासप्र<श्वास> ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + द्. न्<इ>म्<इत्त>ं समुद्रचन्<द्>र<ं> ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <उ>पृष्ठअरीममुपचीयते + + + १२४ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सर्वकायप्रतिसंवेदनाव>ह्<इ>त्<अ>च्<ए>तसः रत्नशलाका इव रत्नचितादित्य्<अ>म्<अ>ण्ड्<अ>ल्<आनि> २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + शादित्यमण्डलोपचरिताः एवं कृत्स्नं लोकं स्फुट<ं> पश्यति । ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सुवर्>ण्<अ>भाजनपर्यन्तेषु च रत्नचितादित्यमण्डलानि + .र्. + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <निःस्>ऋताभिः सुवर्णवर्णाभि<ः> स्निग्धाभिर्धाराभिराश्रया + + + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + नं भाजने च पूर्यमाणे भाजनपर्य<न्>त्<अ> + + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + । सुखप्रतिसंवेदी आश्वासात्सुखप्रति<संवेद्.> + + + + + १२४ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <आश्वासप्र>श्वासा प्रवर्त<न्>ते तद्वद्योगाचाराश्रयः प्र + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + <प्रीतिसंवेदनायाम् । साभोगं साभिसंस्कारं च तस्मिं सम>ये चित्तं भवति तेषां च रत्नानामालोकः श्. + + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सुखप्रत्>इसंवेदनावहितचेतसाश्रयमनन्तपर्यन्त्<अ> + + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + लसूर्यमण्डलानि निमग्नानि दृश्यन्ते । हृदये पी + + + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + शलाकाभिः दीपवद्व्युत्कर्षणयोगेन प्रदी + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सुखप्रतिसंवेदना>यां साभोगं साभिसंस्कारं च तस्मिं समये चि<त्तं भवति ।> १२५ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <।> एतान्यधिपतिरूपाणि पुनराश्वासप्रश्वासा न्. व्. + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <म>ण्डलैः स्रग्दामभिरिव व्यामिश्राः अधो यावद्वायुमण्डल्<अं> ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <चित्तसं>स्क्<आ>रप्रतिसंवेदनाय्<आ>म् <।> साभोगं च साभिसंस्कारं त्<अस्मिं> ४ <समये चित्तं भवति ।> + + + + + + + + + + + + + + + <प्रस्रब्धचित्तसंस्कारतायाम् ।> अनाभोगमनभिसंस्कार<ं> शान्तं तस्मिं समये चि<त्त>ं <भवति> ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + च बालदारकं षड्दन्<त>ः श्वेतो गजः अग्<र>ह + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <चित्तप्रतिसंवेदनायाम् ।> + + + + + + + + <प>श्यति भ्रमन्तं तंनिविष्टदृष्ट्<इ>ं च प्रमुदित्. + + + + + १२५ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ताश्च बालदारकः प्रश्वसतः रत्न + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <चि>त्ताभिप्रमोदनाय्<आम् ।> सान्तर्बहिश्च तैल<प्>ऊ<र्णं समुद्रं पश्यति> ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <बालदा>रकमाश्वासपरिगृहीतमन्तर्निमज्जन्मानं पश्यत्<इ> । <चित्तसमाधानतायाम् ।> ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <बालदारकं> तारकोपरचितेन च पुरुषेणोद्ध्रियमानं प्श्यति । + + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ल<ं> कूटागारावष्टब्धं स्वमाश्रयं पश्यति चित्तं चानुद्धत + + ६ + + + <चित्तविमोचनतायाम् ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सं>वर्तन्यामिव कृत्स्नं लोकं विशीर्यन्तं पश्यति । १२६ १ अनि<त्यानुदर्शनायाम् ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <प्रहाणानुदर्श>न्<आ>य्<आ>म् । सिंहमादित्यमण्डलोपचितं रत्नोपचितैर + २ + + + + + + <विरागानुदर्शनायाम् ।> + + + + + + + + + + + + <निरोधानुदर्शनायाम् । उत्थानकाले अनन्>तपर्यन्तं प्रासाद उत्पद्यते । वैडूर्यस्तंभधारितम् । तत्र सि<ंहासनाधिरूढो> ३ <भगवां प्रादुर्भवति> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <नि>ःसृतैः रत्नपुष्पवर्षै<ः> स संघो व्यवकीर्यते ॥ पुन + + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <पृ>थिवीमवष्टभ्य तिष्ठति । द्वितीय आकाशम् । चत्वार + + + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + प्<ऐ>रादित्यमण्डलम् । प्रतिबद्धा दृश्यन्ते । ब्. + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + रितमविकम्प्यमात्मानं पश्यति । नाभ्यां + + + + + + + + + + १२६ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <ना>साग्रे द्विच्छिद्रो भवति ताभ्यामाश्वासप्र<श्वास> + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + । ततो भगवां यथोक्तस्मृ<तिनिमित्तानि> + + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <बा>लदारक इव + .र्. + + <आन्>त्<अर्>ग्<अ>त्<अ>श्च्<इत्>त्<अ>न्<इ>म्<इ>त्त्<अं> दृ<श्यते ।> + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सुखस>म्ज्ञायाम् । ज्वलन्ति दुःखसंज्ञाया<म्> । अन्तःसुषिरः + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + नेञ्जने । अध्यात्मवायुपथपरिशोधनात् । स्थितकायो ६ <भवति> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + .आकृता वितर्कविचारोपरमात् । स्थितचित्तो भवति समाधिप्रतिल्<आ>भात् । १२७ १ ऋजुभ्<आ>व्<अ> + + + + + + + + + + + + त्. <सम्य>क्सुप्रहीणानां भवति अभिप्रेतकार्यावाहकत्वात् । ॥ पुनराश्वासप्रश्वासाद्वाहयतः स्फटिकमयो २ लोकः आश्रयश्च दृष्यन्ते । ततो मूर्ध्नः रत्न्<अमयो वृक्ष>ः अनन्ता<ं> लोकधातूं स्फरित्वा तिष्ठति । तस्मिं वृक्<ष्>ए घनपत्<र्>अशाखासु बुद्धा दृश्यन्ते धर्मं देशयन्तः तंमुखनिःसृतै रत्नपुष्पपद्मवर्षैर् ३ नान्<आ>वर्णैर्लोको <व्यव>क्<ई>र्य्<अ>ते । वृक्षमूलानि च वैडूर्याभान्यन्तःसुषिराणि + <च> य्<ओ>गाचारपादतलैः कांचनचक्रे प्रतिष्ठिता<नि> दृश्यन्ते । ततः ४ आश्वासतः नीलाभाः पट्टाः तदधिरूढानि यथोक्तस्मृतिनिमित्तानि । बालदारकश्च वैडूर्यमूल्<आ>दिभिः कांचनचक्रमवतरति प्रश्वसतः अवदाताभाः पट्टाः ५ तदधिरूढानि स्मृतिनिमित्तानि बालदारकश्<च्>अ सर्वशाखाभिर्निः<सृतः> सर्वबुद्धानामुपरि पट्टच्छत्रं कृत्वा तिष्ठति <। ए>वं पौनःपुण्येन । पुनराश्वसतः नीलाभमुक्ताहाराधिरूढाः ६ एत एवावतरन्ति । प्रश्व<सतः> अवदातमुक्त्<आ>हाराधिरूढाः सर्वशाखासु सर्वबुद्धानां मुक्ताहारं छत्रं क्<ऋत्व्>आ त्<इ>ष्ठति तद्वदादित्यरश्मिभिः ततः सर्व<ं> ज्ञेयं योगाचाराश्रये १२७ १ऽन्तर्धीयत्<ए> चित्ताभिप्रमोदन्<आया>म् । ततः योगा<च्>आराश्रयः चन्द्रमण्डलसंकाशः <दृश्यते । अन्तःस>मुद्र उत्पद्यत्<ए> । <द्वि>तीयं बहिः आश्वासपरिगृहीतं चित्तं बालदारकरूपी अन्तःसमुद्रे २ निमज्जति आश्वसतः प्रश्वासपरिग्<ऋ>हीतमेवं बहिःसमुद्रे प्रश्वसतः चित्तसमादानायाम् । ॥ अन्ते चान्<तः>समुद्रे निमग्नं समाधिसुखसक्तं पश्यति । उल्कासहस्राणि चान्तःसम्<उ>द्<र्>ए ३ निपतन्ति नैज्वलन्ति क्वथन्ति एवं बाह्यसमु<द्>र्<ए> । आश्वासपरिगृहीतः स बालदारक<ः अन्त>ःसमुद्रे निमज्जति प्रश्वासपरिगृहीतश्च बहिः अन्ते च स्फ<टि>कमय्<ऐ>ः ४ कूटाग्<आ>र्<ऐः> + + + +ं <पश्यत्>इ । अनेकशतपरिवारं मुक्ताचितं ततः स्मृतिसही<यो भ>गवानुत्पद्य पट्तं बध्नाति पाण्डरं समन्ततश्च शिरसो मुक्ताह्<आ>र्<आ> ५ न्<इ>र्गच्छन्ति पट्टेन मुक्ताहार्<ऐश्च> + + + + + + + ति । एवमनन्ता लोकधातवः स्फटिकमयैः कूटागारैः परिपूर्णा दृश्यन्ते । तदन्तर्गताश्च बुद्धा भगवन्तः अनेकशतपरिवा<रा>ः ६ तथै<व> + + + + + + + + + + + + + + + + + + परिवारमुपगुह्य तिष्ठन्ति । विमुक्तिप्रतिसंवेदनायाम् । ततः आश्वासप्रश्वासा वज्रचिताः प्रवर्तन्ते । १२८ १ <लो>कं चूर्णं विशीर्यते । <अनित्यानुपश्य>नायाम् । ॥ ततस्तृतीय्. + + + + <कृ>त्स्न<ं> लोकं ज्वालयन्ति प्रहाणानुपश्यनायाम् । ॥ तैरेव ज्वलितैः क्वथमानां जगत्कृत्स्नं फेनराशिरिव द्<अ>वति २ <वि>रागानुपश्यन्<आयाम् । ॥> + + + + + + .आ योगाचारा<श्रय>ं + + + + शीतलजलपरिषिक्तमिव उपर्<अ>म्<अ>न्त्<अं> पश्यति निरोधानुपश्यनायाम् । ॥ उत्थानकाले मुक्ताचितः प्रासाद उत्प<द्य> ३ तत्रान्तः मुक्ता<चित एवाश्रयः> + भगवांश्चास्य शिरसि पट्टं बध्नाति । कथयति चैवमानापानस्मृतिर्भावयितव्या एवं चैषा भाविता सुपरिपूर्णा भवति ४ देवाश्च कृत्स्नं गगन<ं> पूर्यमाण<ः> पुष्परत्नवर्षमुत्सृजन्ति इयं प्रत्युत्पन्ना<ना>पृष्ठआनस्मृतिभावना । अनागतभावनायाम् । निम्नं प्रदेशं पश्यति मुक्ताचितं तदुपरि ५ उरुप्रमाणा भासुरा मनयः आ<दित्य>मण्ड्<अ>ल्<ओ>पृष्ठअरिस्थाः तदधिरूढो योगाचारः आत्मानं पश्यति । अभिसंबुद्धं चार्यमैत्रेयमनेकश्रावकसहस्रपरिवारं ते च भिक्षवः केचिद् ६ दीर्घतासमापन्ना दृश्यन्ते केचिद्यावन्न्<इरोधानुपश्य>ना<या>ं समापन्ना दृश्यन्ते इयता अ<ना>गतभावनायाम् । यत्रानेन <भ्>आवयितव्या मे तत्कुशलमूलं भविष्यति । अतीतभावनाया<ं> । १२८ १ प्रतिलोमं काश्यपादिविपश्यिपर्यन्ता<ं> ब्<उद्धां> सप<रिव्>आरां पश्यति तत्र चात्मानमिव कु<श>लमूलं भावयन्तं पश्यति । त्<ए> च भगवन्तः उपर्युपरि दृश्यन्ते ॥ एवमियमानापानस्मृति<ः> २ सपरिकर्मा सविशेषा निष्पन्ना वक्<तव्या । त>स्मादे<त>च्छ्रुत्वा योगाचार्यैः योगाचारैश्च उपदेशे भावनायां च न विषादः कर्तव्य इति । अतः परमनिराकृतध्यायिनां स्मृत्युपस्थाननिर्वेधभागीयश्<र्>आमण्यफलानि ३ ससंभारालंकारा<ण्यु>त्पद्यन्ते ॥ अतोऽनन्तरं धातुयोगः योगशास्त्रोपदिष्टोऽनुसर्तव्यः इह तु प्रयोगमात्रं दर्शयिष्यामः तथैव ४ शी<लादिकृतपरिकर्मणः प्>आदाङ्<गुष्>ठ<न>खविवरे चित्तोपनिबद्धः कार्यः ततो नखविवरं मकरमुखमिव लक्ष्यते तेन चित्तं प्रवेशयति । यदा ५ मू<र्>ध्<आ>नमू<र्>ध्<व> + + + + + + + + + + + + + + + <अव>स्थापयति । तदुपरि चित्तोपनिबन्धं करोति । ततो मूतोडीवत्परिपूर्णं नानाप्रकारैरशुचिभिः स्वमाश्रयं पश्यति । ६ तत्र <चत्वारि महाभूतानि> + + + + + + + + + + + + रं पश्यति । आकाशधातुः चक्षुःसौषीर्यादीनाम् । विज्ञानधातुः मर्कटबालदारकबिन्दुचितोल्कादीं + + १२९ १ .इ । तद्वत्सर्वसत्व्<आ>श्र्<अ>य्<ए>षु अस्<अत्>व्<आख्>य्<एषु च कृ>त्स्न<ं> लोक्<अं> + + + + + + + <नखवि>वरमक<रं त>दैकस्मिं केशप्र<वाहा निर्ग>च्छ<न्>ति । समुद्रपर्यन्ता<ं> महापृथिवीमापूर्य द्वितीयपादाङ्गुष्<ठ्>ए २ नखविवरमकराम्<उखे निरुध्यन्ते> .इ .इ + + + + .र्. + + <प्रवा>ह्<अ>स्फरणनिर्<ओ>ध्<औ> । ए<वं> केशादिपुरुष<प्र>वाहाः स्फ्<अ>रणनिरोधौ च । तद्वन्नानाधातुपुरुषप्रवाहा ३ <स्फ>रण<निरोधौ । इ>हाश्<र>यं समन्<तं च्>छ्<इ>द्र्<अं> प्रणाडिकायो + शुन्यं पश्यत्येवं सर्वसत्वासत्वाख्यम् । तद्व + + + भिन्नं रजःसं + + + पश्यति । ततः सर्वं विशीर्णं चूर्णीभूतं ४ वायुमण्डलपर्यन्तमधः <चो>र्<ध्>वं यावदघनिष्ठपर्यन्तं पश्यति । तानि च राजांसि अन्तःशुन्यानि पश्<यति> शुन्यतानुकूलत्वादस्य मनसिकारस्य पुनः कललावस्थं ५ धातुषट्कं पश्यति तत्र च आशीवि<षा> + + + धातुवर्णाः तन्मध्ये शंखमाकाशधातुनिमित्तम् । तदन्त<र्गतं च> बालदारकमुखं पश्यति विज्ञानधातुनिमित्<त्>अम्* जीविततन्तुनानुबद्धं ६ तच्च मातुः कुक्षावर्बु<दप्>ए<शीघनप्र>शाखानुक्रमेण वर्धमानं पश्यति जायमानं बालकौमारयौव<मध्यवृद्धा> + + जीर्णं व्याधितं म<हल्लकं म्रीयमानं चूर्णीभूतं> १२९ १ तद्वत्सर्वसत्वानां यथासंभव एष एव व्. .र्. + <य>थोक्तः चूर्णपुरुषक उत्पद्यते । तदन्तरमभिषेकेनाश्र<यं प्रीणयन्> त्<अ>तो भ्रुमध्ये चित्तोपनिबन्धः तस्म्<आत्प्रवाहो निर्गतः> २ पृथिवीमण्डलं भित्वा नरकां प्रेता<ं>श्चावभ्<आस्य कांचन>चक्रं भित्वा आप्मण्डलं वायुमण्डलमाकाशधातुमवभास्य <प>रिवर्त्य नाभ्यां प्रविश्य मूर्ध्ना निर्गत्याव्युच्छिन्नं यावदघनिष्ठां देवान् ३ अवभास्य चत्<उ>र्<ध्>यानरसमादाय मूर्ध्ना पुनः प्रविशति । पुनर्भ्रुमध्यादेकः प्रवाहो निर्गच्छति द्वितीयो <ना>भ्य्<आ> मिश्रीभूतं पृथिवी<ं> स्फरित्वा तिष्ठति । पूर्वं भ्रुमध्याद्विच्छिद्य्ते । ४ ततो नाभ्याः ततो नाभिपर्यन्तन्<इमग्नं स्वम्> आ<श्र>यं पश्य<ति स्थि>तिश्च वृक्षपरिपूर्णा दृश्यते तन्मूलनिषण्णा भिक्<ष्>अवो धातुप्रयोगं भावय्<अन्>त्<इ> तन्नखविवरनिःसृताश्च धातवः ५ कृत्स्नं लोकं स्फरित्वा परस्परमक<रमुखेषु तेष्वेव निरुध्यन्ते । एवं षड्धातुमयै>ः पु<र्>उषैः पृथि<व्>ई<ं पूर्णा>ं <प>श्यति । कदाच्<इ>द्धातूं व्यस्तां पश्यति कदाचित्समस्तान् । अन्ते सर्वं नाभ्यां ६ निरुध्यते । + + + + मनसिका<र> + + + + + + + + + + + + + + + + + <उत्प>द्यते मूर्धत ए + + ऊर्ध्वमुखस्तिष्ठत्<इ ।> + .र्. + + + लकचिता तारका प्रवेशनिष्क्रमं करोति च्छि<द्र> १३० १ + + + स वा लोत्. क्. + + + + + + + + + + तः सर्वाण्यशुचिद्रव्याणि षड्धातुमण्डलानि च पश्यति । तद्वत्कृत्स्नं लोकं सत्वासत्वाख्यं छिद्री क्रीयमाणं पश्यति नाभिस्थान्<आन्>तरे २ च रत्नमयं सिंहमुखमुत्पद्यत्<ए> + + + लो<क>ः शब्<द्>अं कुर्वाणो निरु<ध्>यते । योगाचाराश्रयश्च तस्मिं निरुद्धे गरुडमुखमुत्पद्यते । तदन्तर्गतं खद्योतक्रिमिमिव स्पन्दमानं ३ ज्वलितं विज्ञाननिमि<त्त>ं <पश्>य्<अत्>इ र्. + + + + + गरुडमुखं परि<वा>र्य तिष्ठ<ं> ततो गरुडमुखाच्छब्दो <निर्गच्छ>ति लयनं च <व्>इशीर्यते । आकाशीभूतं च कृत्स्नं लोकं पश्यति । ४ चिरकालमुपशमसुखम<नुभूय व्युत्थानका>ल्<ए रत्न>चितं पट्टबद्धमाश्रयमुत्पद्यते । मूर्धतश्च्<अ नि>ःसृतं रत्नमयं छत्रमनन्ता<ं> लोकधातूं स्फरित्वा तिष्ठति । ५ छत्रदण्डं च कांचनचक्रे प्रतिष्ठितं प<श्>य्<अति । सर्वस्रोतोभ्यश्चास्याका>शनिभाः पट्टा निःसृत्य कृत्स्नं स्<अत्वसमु>द्रमुपगुह्य तिष्ठन्ति । पुनः क्<ऋ>तपरिकर्मणोऽवस्थितसमाधेः ६ सशस्त्रः पुरु<ष उत्पद्यत्>ए + + + + + + + + + + + + + + + + + <कृत्स्न>ं <लोक>ं + .या संस्कारग<तं> + + + च्छिद्रं शुन्यमात्मात्<म्>ईयविरहि<तं पश्>य्<अ>ति । सर्वसंस्कारगतं १३० १ वि<श्>ईर्यन्तं निरुध्यम्<आ>न्<अं> च पश्य्<अ>ति <।> स्. + + + + + + + + + + + + + .य्. + .ऋ + + + + + + निर्मलेन <रसेन उ>पृष्ठअरि चास्य नील्<अपीतलोहितावदा>तरसपरिपूर्ण्<आ>त् २ पर्वता दृश्यन्त्<ए> आदर्शे च पर्वतप्रतिबिं<ब> + + + + + + + + + + + + + + <ना>नावर्णेन रसेन आश्रयं पूरय<ति ।> रत्नभाजनमिव निर्मलर्<अस>पृष्ठअरिपूर्णमाश्रयं पश्यति । ३ स्थित्यां च सर्वरसपरिपूर्णं प<र्वतं> + + + + त्<इ>ष्ठति । तस्मात्पुष्परसनद्यः क्षीरघृतनवनीतनद्यः नानावर्णरत्ननक्षत्रचन्द्रमण्डलनद्यः प्रविलीना ४ य्<ओ>गाचारा<श्रयं पूरयन्ति । पुनः> + + + मुक्तस्य कृतपरिकर्मणः अवस्थितसमाधेः द्विधाश्रयम<व>तिष्ठते । तत्र कक्ष्यापुट इव नानाशुचिद्रव्या<ण्>इ <।> ५ अथ क्ष्<उ> + + + + + + + + + + + + + + <च>तुर्षु च पार्श्व्<ए>षु समुद्रचतुष्टयं सर्वाशुचिपरिपूर्णं पश्यति । त<द्द>र्शनसंविग्नस्य च योगिनः निर्विदभिसूचक<ं> ज्वलि<तं> ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + व अन्ते सर्वं निरुध्यते । आकाशी भवति च लोकः तत उपशमसुखमनुभवति आश्रयो लक्षणानुव्यंजनविराजित उत्पद्यते । १३१ १ चतुर्षु च पार्श्वेषु + + + + + + + + <नीलपीतलो>हितावदातां पश्यति । तेषु क्रमशः प्रविष्टस्य तद्वर्णरसेनाश्रयः पूर्यते । पद्मानि चापनीयन्ते । नीलाद्याभिश्च स्वाश्रयप्रभाभिः २ कृत्स्<न्>अं <लोकमापूरयति । चतुर्भ्य>श्च समुद्रेभ्य उत्तरति । नाभ्याश्चास्य <पु>ष्पप्रवाहो निःसृतः चतुर्धा गच्छति । समुद्रेषु चतुर्षु पतति । तत<ः> समुद्रा रसैः पूर्यन्ते । ३ पद्<म्>आनि चोप<नीयन्ते । ततो भ्रु>मध्यान्नान्<आरत्न>मयः बुद्धप्रवाहो निर्गतः पद्मेषु निषण्णो दृश्यते । पृथिवीधातु<ं> समापद्यमानः ततश्च घनः प्रवाहा<न्> ४ <निःसृतः> + + + + + + + + + र्.ं .इ + <लोकः> कृत्स्न एकघनो दृश्यते । नितान्तलोहितवर्णः ततोऽब्धातुं समापद्यते त एव बुद्धाः तेभ्य उदकप्रवा<हेभ्यः> ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + याः इव च लोको लक्ष्यते । ततस्तेजोधातु<ं> समापद्यते । तेभ्यो नानावर्णान्यर्चींसि निःसृत्य त ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <ततो वायुधातुं सम्>आ<पद्य>न्<त्>ए <त्>ए<भ्य्>ओ <ना>न्<आवर्ण्>आ <व्>आयुकलापा निःसृत्य योगा<चाराश्रयं छिद्री> कुर्वन्ति । हिमाभ्र १३१ १ <इव> कृत्स्नं लोकं <पश्यति । तत आकाशधातुं समापद्यते ।> + + + + + + + + .ऋ + + <च्>छ्. आक्<आ>श्<अधातुव>र्णाः प्रवाहा आगच्छन्ति योगाच्<आराश्रयं> + + + + + हि जी<र्णं> २ <कृत्>स्<नं> लोकम् । वैडू<र्य> + + + + + + + + + + + + + + + + + बुद्धा दृश्यन्ते । परिशुद्धबिन्दुचित<ग्>आत्राः तत्सदृशाश्च प्रवाहा आगता योगाचा<राश्रयं> कृत्स्नं च त्रैध्<आतुकं> ३ <स्फरित्वा> तिष्<ठ्>अन्<त्>इ <। ततः कृत्स्नं> त्र्<ऐधा>तुक्<अं बुद्धाश्रय्>आ<ं>श्च सूक्ष्मानवश्यायबिन्दूनिव स्पन्दमानां पश्यति । पुनः संक्षिप्ते<न> गृहीतपद्मा बुद्धाः योगाचाराश्रयं पद्मैर्व्यवकिरन्ति ४ अघनिष्ठप<र्यन्तं लोकं> पद्मचितं त<दधिरू>धा<ं>श्च बुद्धान् पश्यति युगपत्षड्धातुसमापन्नान् । तन्निःसृतैः प्रवाहैः पद्मप्रवाहैश्चानेकवर्षधाराभि<र्> ५ इ<व> स्वमाश्रयं पूर्य<ते ।> + + + + + + + + + + ते । तत उपशमसुखमनुभूय व्युत्थानकाले रत्नचितं रत्नवृक्षाधर्निषण्णं चात्मानं पश्यति । स च रत्नवृक्षः अनन्तं लोकं ६ स्फरित्वा तिष्ठति ततः + + + + + + + + <रत्न>वृक्षाद्रत्नवर्षेण कृत्स्नं सत्वसमुद्रम् <उ>पृष्ठअगूढं पश्यति । ततः समु<च्>च्<आ>लभेदांश्च सौषीर्यादीं पश्यति । धातुशब्दश्च सर्वत्र बु १३२ १ + + + + + + + + + + + + + + + + <प्रतिप>क्षसमनन्तरमात्मदृष्टि<प्रतिपक्षार्थं स्कन्धपरीक्षारभ्यते ।> त्<अ>त्परिकर्मादौ साधारणं मैत्राशयादि<ं> पूर्वोक्तम् । अयं २ + + + + + + + + + + + + + + + <पृथिवीं> स्<अ>स्यराशिपूर्णां पश्यति । तथा ना + + + + + + + + + + + + <ब्>आह्यं परिकर्म आध्यात्मिकं तु परिकर्म शरीरं पंचविभा<ग> ३ + + + + + + + + + + + नि चाशु + + <कूट्>आ<ग्>आरैः स्<फु>ता<ं> पृथिवीं पश्यति पश्यतश्चास्य फे<न>पृष्ठ<इ>ण्डमुत्पद्यते । एतद्रूपस्कन्धपरिकर्म । क्षुद्रैरशुचिद्र<व्यैः> ४ <पृथिवीं चितां पश्यति । ततो बुद्बु>दा उत्पद्य<न्>ते । वेदनास्कन्धपरिकर्म त<तः> + + + + + + र्य्<ऐ>श्च करन्थैः पृथिवीं चितां पश्यति । पश्यतश्चास्य मरीचिकलापा ५ <उत्पद्यन्ते । संज्ञास्कन्धपरिकर्म ।> + + + + + निर्हृतैरन्यकोष्ठाग्<आर्>ऐश्च प्<ऋ>थि<व्>ई<ं> पूर्णां प<श्>य्<अति ।> + + + + + <कद>लीपत्रवत्पुटापुटयोगेनावतिष्ठन्ति । संस्कारस्कन्धपरिकर्म ६ + + + + + + + + + + + + + + + + मयस्क्<ऋ>तोत्पद्यन्ते । ते<न> स्पन्दमानां पृथिवीं प<श्यति विज्ञानस्कन्>धपरिकर्म रूपस्कन्धस्य मूलस्थानान्तराणि । कडमं ललाटं मूर्धा १३२ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <अ>ध्य्<आ>त्मबाह्यानि सत्वासत्वाख्यानि शीर्यमाणानि पश्यति । शीर्णे च स २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + <स्व>माश्रयं फेनपिण्डमयमुत्पद्यत्<ए> । त<तो भ्रुमध्यात्फेनपिण्ड>पृष्ठरवाहो निर्गच्छति । अघनिष्ठपर्यन्तां कृत्स्नां पृथिवी<ं> स्फरति त<तो> ३ <नाभ्यां निरुध्यते । ततः> + + + खनिभानां बुद्<ध्>आनां प्रवाह उत्पद्यते । <अघनिष्ठपर्यन्तां कृत्स्नां> पृथिवीं स्फरति । पुनश्च तत्रैव निरुध्यते वेदनास्कन्धपरीक्षाधि<मुतिः ।> ४ <स्वमाश्रयमुदकबुद्बु>द्<अ>च्<इ>ता<ं> पश्यति कायिक + + + + + + + + + + + + + + एवं सर्वसत्वानां ततो वामादंसा<द्> बुद्बुदप्रवाहो निः<सृतः> ५ <त्रैधातुकं स्फरित्वा तिष्ठति ।> + + + <बुद्बुदा उदकव>र्णाः दुःकाया<ं> ज्वलिता + + + + + + + + + <सुखायां बु>द्बुदेषु स्त्रीमुखानि दृश्यन्ते । रागस्याधिपतिरूपम् । ज्वलिते ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <तस्मि>ंनेव प्रदेशे त्<अत्>र्<ऐव निरुध्यते । ततः> + + + + + + <नी>लाभानां बुद्बुदचितानां बुद्धानां प्रवाहो निर्गच्छति । त्रैधा<तुकं> १३३ १ <स्फरित्वा तिष्ठति । तत्रैव च निरुध्यते । संज्>ञ्<आ>स्कन्धपरीक्ष्<आधिमुक्तिः> + + + + + + + + + + + + स्पन्दमानं ततो दक्षिणादंसादस्य मरीचिप्रवाहो निर्ग<च्छति ।> २ <कृत्स्नां पृथिवीं स्फरति । ततः पृथिवीं सुवर्णव्>आलुकाचितामिव पश्य<ति> । तत्रैव च निरुध्यत्<ए । ततः> + + + + + <स्>उवर्णाभानां बुद्धानां प्रवाहो निर्गतः त्रैधातुकं स्फरित्वा तिष्ठ<ति ।> ३ <तत्रैव च निरुध्यते । ततो> + + <ग>ण्ड्<आ>द्व्<इ>चित्रपुटापुटचितः पुरुषप्रवाहो निर्गतः त्रैध्<आतुकं स्फरित्वा> कदलीपत्रपुटापुटनिर्भूजनयोगेन च विचित्रं संस्कारगतं ४ + + + + + + + <नाभ्यां निरुध्य>त्<ए> । तस्या एव नाभ्या आकाशनिभानां बु<द्धानां> प्रवाहो नि<र्>ग<तः । त्रैधात्>उकं स्फरित्वा तिष्ठति । तत्रैव निरुध्यते विज्ञानस्कन्धपरीक्षाधिमु<क्तिः ।> ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + लप्रवृ<त्तिस्थ्>आ<ना>न्तराणां + र्य्. त्. + + + मा + सा + + + + नामिव प्रवाहो निर्गतः त्रैधातुकं स्फरित्वा तिष्ठति । तदन्तर्ग<ता> ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <नाभ्यां निरुध्यते । ततह्१,८९]> + + + + + + + + + + <बुद्धा>ना<ं> प्रवाहो निर्गतः त्रैधातुकं स्फरित्वा तिष्ठति । तत्रैव च निरुध्यते । १३३ १ <तदनन्तरमभिषेकेनाश्रयं प्रीणयन् ततो भ्रुमध्याधस्तात्प्रवाहो निर्गत्य यावद्वायुमण्डलं भित्वा आकाशात्> परिवृत्य नाभ्यां पुनः प्रविश्य मूर्ध्ना निर्गत्य यावदघनिष्ठानव<भास्य> २ <मूर्ध्ना पुनः प्रविशति ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <ति ।> तेषु व्युच्छिन्नेषु तेभ्य<ः> स्थानान्तरेभ्यो यथोक्तलक्षणा बुद्धा ३ <निःसृताः> + + + + + + + + + + + + + .ध्. + + + त्. + + + + + + + + + + + <निरु>ध्य्<अ>ते । ततो निष्ठानिमित्तमादित्य<म>ण्डलद्वयेऽन्तर्गतं पंचरंग ४ + + + + + + + + + + + + त्. <।> त्<अ>तः न्<ई>लपीतलोहितावद्<आताः प्रवाहाः> + + + + + + + गता आश्रयं प्रीणयन्ति क्रमेणैव च निर्गताः स्थितिमापूरयन्<ति ।> ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + मध्ये चाभ्युन्नते प्र्<अ>द्<एशे> + + + + + + + + + + + + + + + निर्मलो<ज्>ज्वलशस्त्रचितं प्रत्यवेक्षणानिमित्तमुत्पद्यते । श ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + णानि स्कन्धनिमित्तानि । + + + + + + + + + + + + + <त>त्राष्टभिराकारैः परामृशति । तत्र रोगतः परामृश<न् ।> १३४ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <ग>ण्डतः परामृशन् स्रवत + + + <पश्>य्<अति ।> श्<अ>ल्यतः परामृशन् । रूपस्कन्धं जरादिभिः शल्यैर्विद्धं २ <पश्यति । अघतः परामृशन् । रूपस्कन्धं> + + + + + + + + + + र्गैरुपहन्यमानं पश्यति सूनासिकाष्ठ इव च्छिद्यमान<ं> । अरूपिणः स्कन्धां परस्परोपघातैः उपहन्य<मानां पश्यति ।> ३ <अनित्यतः परामृशन् ।> + + + + + + + + + + + + + । दुःकतः परामृशन् । ज्वलितानयस्पिण्डसंनिभां पश्यति । शुन्यतः परामृशन् । ४ + + + + + + + + + + + + + + + <अनात्मतः परामृशन् ।> + + + + + स्वतन्त्रांश्च पश्यति । ततो निरुद्धे सर्वस्मिं ज्ञेये मु<क्>त्<आचित>कूटागारेऽन्तर्गतं मुक्ताचितमे<व> ५ <आत्मानं पश्यति ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + च मेदिन्यां बुद्<धां पद्म>पृष्ठअङ्क्तिमिवावस्थितां पश्यति सर्वबुद्धानां नाभिषु चादित्यमण्ड<लानि> ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + म्. यनियामावक्रान्तिफलप्राप्तिवैराग्यास्रवक्षयदृष्टधर्मसु १३४ १ + + + + + + + + + + + + + + + <आत्मदृष्टिप्रतिपक्षार्थमात्मदृष्टिप्रतिपक्षसमनन्तरं> + + + + म्. ना<र्>थ<ं> चायतनपरीक्षारभ्यते । तथैव शीलादिकृतपरि<कर्मणः> २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + । त्<अ>त्<अ> आय्<अतनस्था>नान्तराण्यायतनानि च क्लिन्नज्वलितशुन्यानि पश्यति । त ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <भ्>इश्चितं कायं प<श्य>त्<इ> । तद्वत्कृत्स्नं लोकं पंचगति .ऐ + भिश्चितं पश्<य>त्<इ> । नरके चक्ष्<उ> ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + सर्वं ज्ञेयं ग्रसति । तद्वच्छ्रोतघ्राणजिह्वाक्<आ>यमनोरूपशब्दगन्धरसस्पृष्ट<व्यधर्मा> ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <आदित्यमण्ड>लरश्मिभिर्भिन्नां पश्यति । एवमायतनचितां ध्वजामादित्यमण्डलाव्यतिमिश्रादादित्यमण्डलरश्मिभि<र्> भ्<इ>न्ना<ं> ६ <पश्यति । ततः> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + णि दृश्यन्ते । ततोऽभिषेकः + + + + ले + + + कः प्रीणिताश्रयस्य भ्रुमध्याधस्तात्प्रवाहः द्वादशाय<तन> १३५ १ + + + लैव निर्गत्<ओ> यावद्वाय्<उमण्>ड्<अ>ल्<अं> भित्वाकाशात्परिवृत्य नाभ्यां प्रविश्य मूर्ध्ना निर्गत्य या<वदघनिष्ठां देवां> गत्वा पुनर्मूर्ध्ना प्रविश्य भ्रुमध्याधस्तादेव निर्गत्य नाभ्याश्च २ <ततः स्थितिरनन्>तपर्यन्ता आयत<न>पृष्ठ<अ>रिपूर्णा दृश्यते स्थित्युपरि च पर्वता विचित्रायतनचिता दृश्यन्ते । अन्<ते च सर्वं> नाभ्यां निरुध्यते । पुनरायतनपरीक्षावहितचेतसः प ३ + + + + + + + + <दृश्यन्>ते । शिरश्च महाप्रमाणं + + तमायतनानि च ज्वलिताग्नि<निमग्ना>नि दृश्यन्ते । तद्वत्सर्वसत्वाः तत्र बाह्यायतनानि प्रविश्यन्ति । ४ + + + + + + + + + + + + + + + + .आ .ऐ + + + .ए प्<ऋ>थि<व्>ई पर्व<त>महा + .आ + + + जानि तिष्ठन्ति । अन्ते च वि + + + रमा च तस्मिं समये निर्वि ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <चक्षुः श्रोत्रं घ्रा>णं जिह्वा कायानां यथास्वविषयं निपतन्ति मनस्तु प्रदीप ६ <इवोपशमं गच्छति> + + + + + + + + + + + + + + + + + <ततश्चक्षुर्भ्यां पूयरुधिराश्रुप्रवाहा> न्<इ>र्गच्छन्ति । श्रोत्राभ्यां पूयरुधिरकर्णमलप्रवाहाः घ्राणाभ्यां पू<यरुधिरसिंघाणकप्रवाहाः> १३५ १ <जिह्वायाः पूयरुधिरलसिकाप्रवाहाः कायात्पूयरुधिरस्वेदप्रवाहाः स्तनाभ्यां क्षी>रप्रवाहाः प्रस्रावप्रवाहाः सर्वस्रोतोभ्यः पूय २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <यो>गाचाराश्रयं पूरयन्ति । स च सततसमितं सर्वस्रोतोभ्यः प ३ + + + + + + + <ततो योगाचार>न्<इ>ःसृत्<आ>भ्<इरशु>च्<इ>ध्<आ>राभ्<इ>ः प्रवाह्<अ>ः स्. + + + <याव>द्वायुमण्डलं भित्वा आ<काशात्प>रिवर्त्य नाभ्यां प्रविश्य मूर्ध्ना नि<र्गत्य> ४ <कामावचरां देवां> व्<इ>मानोद्यानोपभोगां रूप्<आवच>रांश्च सविमानां सर्वाशुचिधा<राभिर्वि>क्लेदयन् दूषयंश्च गच्छत्यागच्छति च मूर्ध्ना च प्रविश्य ५ <पुनस्तत एव स्थानां> न्<इ>ःसृतः स्थिति<म्> आ<प्>ऊरयति । तस्यां सर्वसत्वा निमग्ना<ः> स्रवन्तो दृश्यन्ते । अन्ते च सर्वं ज्ञे<यं निरु>ध्यते । निष्ठित<ः> प्रयोग<ः> ॥ आय्तनपरीक्षाभिरतस्य मूर्ध्नि ६ + + + + + तत्रस्थं चिरकालं शान्ता + .इरतं च चित्तं तिष्थति । ततः षडायतननिमित्तमुत्पद्य<त्>ए + + + <आयत>नानि युगपदुत्पन्नान्याधार्यमाणानि प्रविलीयन्ते । तेभ्यश् १३६ १ चायतनरसपुरुष उत्पद्यते । तस्य पार्श्वेभ्यो द्वारचतुष्टयमपावृतं संभवति । दारेभ्यश्चतस्रः आयतनचिताः श<ं>कलाः प्रदीपतन्तुकलापोभयहस्ता निर्गच्छन्<ति ।> २ तन्तुकलापैश्चाकृष्टाः शंकला आयतचिता निर्गच्छन्ति । दिशोदिशः ऊर्ध्वं चाधश्च स्फरित्वा तिष्ठ<न्>ति । स चायतनरसपुरुषः प्रविलीयन्नायतनरसपरिपूर्णा पुष्किरिणी मू<र्>ध्न्<अः> ३ संभवति । तस्याश्चोटकाक्षादिव प्रदीपा निर्गत्य सर्वाण्यायतनानि सर्वाश्च शंकलाः परिपवनवच्छिद्री कुर्वन्ति । तैश्च छ्<इ>द्रैर्वर्षधाराभिरिव दशभ्यो दिग्भ्यः ४ योगाचाराश्रयं पूर्यते । तत आयतनरससमुद्रमन्तः पश्यति । प्रदीपाश्च कृत्स्नं लोकं परिपवनवच्छिद्री कृत्वा योग्<आचाराश्र>ये पतितास्तद्वत्तं छिद्री कु<र्>व्<अन्>ति । ५ समन्ततः छिद्रं दुर्बलं स्रुतसारं च सर्वजगत्पश्यति । एषा शुन्यतानुकूला परीक्षा । ततः ब्रह्मभिः र<त्न>पृष्ठौष्पमुक्तानक्षत्रायतनचितैः कृत्स्नं गगनं पूर्नं पश्य<त्>इ । ६ तेभ्यश्चायतनेभ्यः रसधारा<ः> पतिताः सर्वं शंकलासु तदाश्रये च निपतिताः यथोक्तशुभनिमित्ताय<तन>चितं जगदवस्थापयन्ति । ततो घृतपिण्डवत्प्रविलीनं ज्ञे<य>ं १३६ १ सर्वं तदाश्रये प्रविशति । एषा उपशमानुकूलावस्था ततः सर्वस्रोतोभ्यः बुद्धप्रत्येकबुद्धश्रावकाः पद्माधिरूढा यथोक्तलक्षणायतनचिताः सर्वदिग्विदिशः ऊर्ध्वमधश्च २ स्फरित्वा तिष्थन्ति । अन्ते च तदाश्रये अनित्य<म>नित्यमिति शब्दमुदीरय्<अन्>तः प्रविशन्ति । आयतनप्रयोगनिष्पत्तिः ॥ भवभोगतृष्णाप्रति<पक्षा>नन्तरम् । मोहप्रतिपक्षार्थं प्रतीत्यसमुत्पादपरीक्षारभ्यते । ३ स <च द्विवि>धः बाह्यः आध्यात्मकश्च सत्वासत्वाख्यश्च बाह्यो द्विविधः प्रतिष्ठितोत्पत्तिक्रमभेदात् । आ + + + + त्त्र्. धानुसर्तव्यः तत्र हि ष<ड्.> ४ + + .ओ <नि>श्रयो <द्>एशितः आधारकः स्<अं>ध्<आ>र<क>ः उत्पत्ति<ः> प्रतिष्ठा प्रज्ञप्तिः स्पृहनिश्रयश्च तत्राधारको निश्रयः ब्राह्मणका मन्त्राः पुद्गलं निःशृताः संधारक<ः> ५ <पुद्गला व्री>हीय<वां> निःशृताः उत्पत्ति<ः> व्रीहियवाः पृथिवी<ं> निः<शृता>ः प्रतिष्ठा । पृथिव्याप्सु प्रतिष्ठिता । आपः वायौ वायुराकाशे प्रज्ञप्तिः आलोके सत्याकाशं प्रज्ञायते प्रज्ञप्तिनिःश्रयः ६ स्पृह<न्>इ<श्रयः> + + + र्य्.ः चतुर्महाराजिके + + यो व + + + + + + + + + + + + + मितमिति । तत्परीक्षा परिकर्म । पादांगुष्ठे गोमयपिण्डं तदन्तर्गतानि १३७ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <प>द्म्<अ>जमित्य्<ए>व कुक्कुट्याण्डवदनादिप्र्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + स एवं बाह्ये प्रतीत्यसमुत्पादे कृतकौशलः आ<ध्यात्>म्<अप्>र्<अ>त्<ई>त्य्<अ>समुत्प्<आ>द्<ए>ऽव्<अ>त्<अ>र्<अ>त्<इ> । + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <प्रत्>इष्ठितं यावच्छीर्षकपालं ग्रीवास्थिप्रतिष्ठि<तं> पश्यति । एवं सर्वरूपाणां सत्वानां तत्र कृतक्<औशलः> ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <क्र>मेण यावज्जरामरण + + + + + + + + + + + + + + + + .ओ + .इ ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + रः प्रत्येकबुद्धज्ञा + + + + + + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + यमतीतमविद्यास्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + १३७ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + प्तोपादानानि क्लेशावस्थ्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + स्फरित्वा तिष्ठ<त्>इ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + संस्काराधिपतिरूपम् । पुरुष्<अ> + + + + + + + + + + + + + .क्. च्. त्. क्<अर्>म्<अ> करोति । ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + अग्न्<इ>ज्वालान्तर्गतमग्नितिलकं चेतनाया अधिप्<अतिर्>ऊपम् । पुनस्त्रिविधाः संस्कारा<ः> पुण्याः अप्<उण्याः आनिञ्ज्याः> ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ः त्रिध्यानोपगाश्च पुण्यानां संस्काराणाम् । ज + + + + + .इ + + + + +ं + र्.. + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <नीलव>र्णांक्<उ>रचितः पर्वतः तदन्तर्गता + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + १३८ १ + + + + + (गप्१३८ २ तो व्५; च. २०० अक्षरस्) ५ + + + + + + + + + + रामुखा विज्ञान्<आ>वस्थ्<आ> ज्<आ>त्<इ>ः न्<आ>म्<अ>रू<प> + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सर्वस>त्वानां यथासंभवतः पश्यति । त्<अ>त्<अः> १३८ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + प्र्<अ>तीत्यसमुत्पादसूत्रं विस्तरेण प्रका<शितं> २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + .इचक्रे निप्<अ>त्<अ>न्ति । ए<व>म् + + + .इ .आ + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + (गप्१३८ ४ तो १३९ २; च. २९० अक्षरस्) १३९ २ + + + + + + + <मार>पृष्ठअरिवारं निर्जित्य प्रति + + + + + + + + + + + + + + + + + .य्. द्. त्य्. + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + ला निःसृताः अविद्याधि<प>त्<इ>रूप्<आणि प्>ऊ<र>यन्ति विचक्री भवति च द्वादशांगं प्रतीत्य<समुत्पा>द्<अ>च्<अ>क्र्<अ>ं ४ त्<अ>त्<ओ म्.> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + लो<क>मवभास्य बोधिसत्वमूर्ध्<अ>नि परिशान्तं पश्यति अभिसंबुद्ध<ं> बोध्<इं> + + + + + + ५ महाकरुणावेण्<इ>क्<अस्म्>ऋ<त्युपस्थान> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + गो भविष्यति + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ६ तमानां पश्यति महाकरुण + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <संस्का>रसांतानिकं १३९ १ द्वादशा<ं>गं प्रती<त्यसमुत्पादचक्रं> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ दृश्यन्ते । तेषां वि + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + क्<र>मेणात्. न् + + + + + + + + + + + + + + + + + + <भग>वतः ३ श्<र्>आवकप<र्>इ<वार> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + स्थ्<इ>तिरन्ते च सर्वं यो<गाचा>र्<अ>स्य्<अ> न्<आ>भ्या<ं> न्<इ>रुध्यत इ<ति> व्युत्थानम् । + + + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <प्>उण्य्<ए>न विचारय्<अ>त्<अ>ः अ .इ .ए + र्.. + + <भ>वतीति ॥ अज्ञानप्रतिपक्षानन्तरं क्रोधप्र<तिपकार्थं> ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +ं + संव्<ऋ>त्यनुक्र + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +ं + + .इ + + ६ + + + + + + + <अथ किंस्वभावा मैत्री तदुच्यते । अद्वेषेति सा स्वभावा । सा तु सप्रतिपक्षा सानुपरिवर्ता ससंप्रयोगा परिगृह्यमाना । कामावचरा चतुःस्कन्धस्वभावा । रूपावचरा> १४० १ <पंचस्कन्धस्वभावा । आश्रये कामधात्वाश्रया । आलंबने कामधात्वा>ल्<अं>बना भूमिभेदेन सप्तभौमा कामधातुरनागम्यश्चत्वारि ध्<यानानि ध्यानान्>त्<अ>र्<अं> च हितसुखोप<संहार> २ + + + + + + + + + + <तत्प्रयोगः> + + + + + + + + + + <अ>धिमात्राधिमात्रे मित्रे मृदुनि एवमुदासीने । तथा अमित्रे म्<ऋदुनि मध्य> अधिमात्रे यदा यद्<ऋ>शम ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सर्वसत्वह्>इतसुखाध्याशयप्<र>व्<ऋ>त्<त्>आ तदा + + + + + + + + + + + सत्वानां हितत्. + + + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ममिवात्मानं महा + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + .आकारं विध्<इ>मन्त<ं> पश्य्<अति> + + .ओ .आयो + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + सत्<व्>आनां लक्षणानुव्यंजनविर्<आ>जिता बुद्ध्<आ> + + + १४० १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + द्. च्<अ> य्<अ>थाभिलषित उत्पद्यते + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ह्<ऋ>दयं तत्र चित्तोप्<अनिबन्धं> + + + + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + न्. व क्रम्<ए>ण स्<अर्>व्<अ>सत्वान्मातृ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + पुनः सर्वथा विषंचयतः नाभूत्स + + + + + + + + + + + + + + + + + व्. स ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ओपसंहरति अयं द्वितीय अवदार + + + + + + + + + + + + + + + + <स>त्वानाम १४१ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + राणि हितसुखोपस्<अं>ह्<आ>र्<अ>ः स्थ्<आ>ना<न्>तरम् । हितसुखा २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + स्. .ओ + हनास्थानान्तरं च हितसुखोपसंहारस्था ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + संहृतानि स तान् सत्वां पश्यति दृष्ट्वा चा<स्य> ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + यन्ति च क्षीरसमुद्रे च निमग्नाः ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +ं .ई न्. ल .एपनामय ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <से>नाप्<अ>त्<इर्> भ्<अ>व्<अ>ति । उमा<पतिः> १४१ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + व्. .य्. .त्. स्<अत्>व्<आ>न्. २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <चित्तोपनिब>न्धं <कृ>त्वा चिन्तयति दीर्घरात्रं ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ला देशाः ससत्वा दग्धाः तंम ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <मैत्राशय>स्य सत्वेषु हृदयद्वारमपाव्रियते । ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + सर्वसत्वाना<ं> दुःखान्युपशमयन्ति ते च त एव नद्योऽनु ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ः अन्तराश्रयप्रविष्<ट्>आः राजभिरेव ब्रह्मभिः षड्दन्तै<र्गजैः> १४२ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ हृदये सुव<र्णा> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + यामुचितानुचिताया<ं> य्. + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <उ>पृष्ठअदेशस्थाना<न्>त्<अ>र्<अं> ज्<इ>ह्व्<आ>ग्र्<अ> + + + + <चित्त्>ओपनिबन्धं कृत्वा ध्याति दीर्घरात्रं + + + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + प्रियहितसुखोपदेशे + + + + सत्वाननुगृह्णीयाम् । तस्यैवं चित्तस्. + + + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + (गप्१४२ ६ तो र्२; च. १८५ अक्षरस्) १४२ २ + + + + + + + + + + <मै>त्राशयसह + + + + + + + + + + पश्य्<ए>य्<आ>म् <इ>त्<इ> । त्<अ>स्य्<ऐ>वम्. + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <निः>सृताः अंजलिभिः सत्वा<ं> पि + + + + + त्. <प>श्य्<अत्>इ एवं चन्द्रमण्डलस<ंकाशाभिर्नदी>भ्<इ>ः ४ च्. त्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + म्<उ>खद्<व्>आरे दक्षिण्<आया>ं दंष्ट्रायां चित्तोप<निबन्धं> ५ कृत्वा पश्यति । + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <मैत्रा>शयस्य कल्याणा + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + क्रमः तस्यैवं भव<ति ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <क्षीरवृक्षो> + + + + १४३ १ लमाश्रयं पूरयति पूर्ण्<ए> चाश्रये म्<ऊ>र्धतः क्षीरस्तम्भः इव निर्गतः अभ्रकूट इव गगनमापूर्य क्षीरवर्षं मुञ्चति येन <स्थिति>रापूर्यते तत्र <प्रासादा उरुप्र>माणा उत्पद्यन्ते २ तदन्तर्गतान्<आ>ं सर्वसत्वानां सप्त <परिषत्संप>दामुपसंहरति आज्<ञ्>आधिपत्यसंप<द्य>था चक्रवर्तिनाम् । आरक्षाधिपत्य<स>ं<पद्य>था चतुर्णां महाराज्<आ>नाम् । व्<इ>षयपरिभोगाधि<पत्य>सं<पद्> ३ <यथा त्रयस्त्रिंशताम् । कामाधिपत्यसंपद्यथा माराणाम् ।> + + <.आध्>इपत्यसंपद्यथा ब्रह्मण्<आं स्व>यमवबोधाधिपत्यसंपद्यथा प्रत्येकजिनानाम् । ४ <धर्मचक्रप्रवर्तनाधिपत्यसंपद्यथा सम्यक्संबुद्धानाम् ।> + + + + + + + <क्र>मेण वर्णसंस्थानो + + + भावोपेतान् सर्वसत्वां पश्यति सर्वदन्ते + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + द्. दाः संभ<वन्ति ।> तदन्तर्गतांश्च स<त्वां पश्>य्<अति ।> तत आलोक +ं + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <वै>ड्<ऊ>र्यमयी स्त्री संप्रजन्य्<अ> + + + + + + + १४३ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + गुणेनानागत्<एऽध्>व्<अनि> + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <मण्>ड्<अ>ल्<ए>नात्<इ>क्र्<अ> + + + + + + + + + + + + .इ + य्. <प्>र्<अ>तिप्<अक्>षे + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + क्षेण इति यत्रैवा + + + + + + + + आ + + रक्षास्थानान्तरमित्युच्यत्<ए ।> ४ स्<अ>त्व्<ओ>द्व्<अ>ह्<अ>न + + + + + + + र्. + + + + + + + + + + + + .व्. म्<ऐ>त्राशयस्य रत्नमयः + .आ + <शि>रस्य्<उ>त्पद्यते । अनन्तपर्यन्तं स्वास्तीर्णपर्यंकस्तदधिरूढान् ५ स<त्व्>आनुद्वहति । पुन<स्त>स्<य्>ऐ<वं भवत्>इ म्<अ>य्<आ> स<र्>वसत्वाः भार्<ऐ> + + + <पी>डिता मातृभूताश्चान्तःकुक्षिगत्<आ> + ण्. + .आरं पीडिताः कथं + + .ए + <सत्वा>नुद्वहेयमिति तस्यैवं ६ मैत्राशयस्य हृ<दय्>अद्वारमपाव्रियन्ते । <त्>ए<भ्यः क्षीरप्रवाहा निर्गताः । तेषु सर्वसत्वा नि>म्<अ>ग्नास्तदनुसारेणैवाश्रयं १४४ १ प्रविशन्ति । त्<अदाश्>र्<अये> + + तासु वैडूर्यदण्डानि पद्मानि । तत्कर्णिकासु च क्षीरपुष्किरिण्यः पद्मदण्डानुसारेणाधिरुह्य स्<अर्>व्<असत्वाश्च क्षीरपुष्>क्<इ>र्<इ>णीषु निमग्नाः सांकुचितपत्<त्र्>आ<धिरू>ढा २ दृष्यन्ते । मू<र्ध्>न्<अश्चास्य> पद्मं संभवति तन्निषण्णो भगवां धर्मं देशयति । तच्छ्रुत्वा विकसितेभ्यः पद्मेभ्यस्तुल्यां प्रीतिम् <अनुभवन्ति सर्>व्<अ>सत्वाः तेषु च पद्मनाडेषु पद्मपंक्तयो ३ऽनन्<त>पृष्ठअर्यन्ता<ः> संभवन्ति । तदधिरूढा ब्रह्मरूपिणः सत्वा दृश्यन्ते । एवं सुवर्णेषु नीललोहितावदात<वर्णेषु च> सर्वसत्वां सर्वगात्रैः समुद्वहं परां प्री<तिं> ४ समनुभवति । चंक्रमनिषद्याभ्यां सर्व्<ए>र्यापथेषु चोद्वहतोऽस्य सत्वां परा प्रीतिरुत्पद्यते । पुनर्मैत्रीप्रयुक्<त> + + + + <क्र>मति न विषं न शस्त्रं काये । वैडूर्यमयी<ं> ५ पृथिवीं वैडूर्यमयवज्रासनरचितां तन्मध्ये वज्रामयः आश्रयो वज्रासनाधिरूढः योगिन उत्पद्यते । तदुपरि सर्वसत्व्<आः सर्वप्रहर>णानि क्षिपन्ति तानि पुष्पभूतानि तत्र ६ न्<इ>पृष्ठअतन्ति । तदेव वज्रासनं तेषामविषयी भवति तेषु चान्येषु वज्रासनेषु बुद्धा उष्णीषपूर्वदर्शनात्क्रमेणोद्गच्छन्तो दृश्यन्ते <। तेषामुष्णीषप्र>भया कृत्स्नं जगदिन्द्रनीलाभं दृश्यते । १४४ १ ऊर्णाप्रभया चन्द्रावदातं गात्रप्रभय्<आ> कनकप्रभम् । अष्टनखप्रभाभिः पद्मरागाभं ते भगवन्तः मूर्धत एकैकं + + + + <योगा>चाराश्र्<अ>यं वेष्टयन्ति । वज्राचलकूटप्रख्यो २ऽवतिष्ठति । पुनरपि च सर्वसत्वाः सर्वप्रहरणाग्निविषादींश्चादाय सिंहव्याघ्रादयश्च तमभिद्रवन्ते तस्य मैत्राश<यस्य मूर्ध्ना नदी क्षीर>मयाभ्रकूटवं निर्गत्य सर्वं गगनम् ३ आपूर्य प्राकारवत्सर्वसत्वानुपगुह्य तिष्ठति । ते च सत्वा मुक्तसंरंभप्रहरणास्तमेव प्रणमन्तीति । पुन<र्मैत्>र्<आशयस्>य्<ऐ>वायमन्यो विशेष उत्पद्यते स्वमाश्रयं ४ स<र्वम>रणप्रत्ययैः परिवृतं पश्यति । आश्रयाच्चास्य ब्रह्माणो निर्गत्य तां मरणप्रत्ययानुद्वीक्षते तत<ः सर्वमरण>पृष्ठरत्ययनिर्मुक्तं चन्द्रमण्डलाधिरूढं ५ च्<अन्द्>र्<अ>संकाशं चात्<मान>ं <पश्यति ।> तद्वत्सर्वसत्वानां मरणप्रत्यया<ं> मरणापनयनं पश्यति । ते च सत्वाः चन्द्रमण्डलरश्म्या ऊ<र्ध्वं> + + + .<आ>श्<र>यं प्रविशन्ति । स च चक्रवर्त्याश्रयं ६ स च ब्रह्माश्र<यं स च बुद्धाश्र>यं बुद्धाश्रये ब्रह्माश्रयो दृश्यते यावद्योगिनः आश्रये सर्वसत्वाश्रयाः तत्र भगवां सु + + + + + + + + + +ं पृथिव्यां चंक्रमति निक्षिप्ते १४५ १ + + + + + + + + + <नि>र्गतः तद्रसपूर्णं सिंचति उत्क्षिप्ते पर्यंकेन निषण्णस्य क्षीरवृक्षो मूर्धनिर्गतोऽनन्तं लोकधातुं स्फरित्वा तिष्ठति । + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + <सत्>व्<आ> निःसृताभिः क्षीरधाराभिः सिक्तमात्रा एव मुक्तसंरंभप्रहरणा मैत्राविहारिणं प्रणमन्ति । एवं मैत्राशय<स्य> + + + + + + + + + + + ३ + + + + + + + + + कुत एव भगवतो बुद्धस्येति ॥ पुनः मैत्राशयस्यानन्तं पर्यन्तं सत्वसमुद्रमभिमु<खी भवति ।> + + + + + + + + + + + + + ४ + + + + + + + + + + <अभिषे>कै<ः> सिंच्यमानो दृश्यते । एवं सुवर्णनीलपीतलोहितावदातरसाभिषेकैः + + + + + <सद्>ऋश्<अ>ः दृ<श्>य्<अते ।> + + + + + ५ + + + + + + + + + + <नि>ःसृताभिर्धाराभिः सिक्ताः सत्वाः तत्सदृशा एव दृश्यन्ते । तत<ः> सौवर्णं पद्मं दशदिशः स्फरित्व्<आ सर्वसत्वानुपगु>ह्य तिष्ठति । समं च ततो + + ६ + + + + + + + + + + + <स>त्वानां विशेषं पश्यति । सर्वसत्वहिताध्याशयप्रवृत्तः इत्येषा अप्रमाणो मैत्रीविहारः आ<श्रयाप्रमाणत>या अप्रमाणा आलंबन्<आप्>र्<अमाणतया> १४५ १ + + + <.आप्रमाणतया पुण्>य्<अ>पृष्ठरसवाप्रंाणतयाप्रमाणेति कृतपरिकर्मणो मैत्राशयस्य अप्रमाणप्रदानस्थानान्त<रा>+ + + + <.उ>पृष्ठ<अ>न्<इ>बद्ध्<अ>च्<ए>तसश्चिरकालं श्<आन्तं> २ + + + + <सर्>व्<असत्>व्<अ>ह्<इ>ताध्याशयप्रवृत्तं चित्तमनुवर्तते तदा धारणाच्च च्छत्रप्रदेशे नीलवर्णो नीलांकुरपरिवारो मणिः उत्पद्यत्<ए> तद्वत्सर्<वस्र्>ओतोभ्यः नीलवर्<ण्>आ<न्>ईल्<आंकुरपरिवारा> ३ <मण>य्<अ> उत्पद्यन्ते तद्वर्णनिःसृतानेकरसधारासहस्राणि सत्वेषु निपतन्ति । सत्वाश्च पिबन्तो दृश्यन्ते ततो मणयोऽभिव्<ऋ>द्<धम्>ऐ<त्राशयस्य> + + + + + + + ४ + + + + + + + + + <अ>धस्ता<न्> निर्गता<ः> सत्वाः परिगृह्य प्रीयैकपुत्रकव<त्> स्तनेषु श्लेषयन्ति ततोऽभिवृद्धमैत्राशय<स्य> + + + + + + + + + + + + + + + ५ + + + + + + <कृत्स्नं लोकं स्फ>र्<इ>त्वा तिष्ठति । ततोऽष्टौ महानरका<न्> षोडशोत्सदमहापरिवारां सह शीतनरकैस्तीर्यक्प्रेतमनुष्या<ं>श्च अपनीतस्. + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + <योगाचारा>श्रया<ं> परिषण्डाधिरूढां पश्यति । तदुपरि षट्कामावचरां देवां रूपावचरांश्च चतुर्ध्यानोपपन्नां स्थानान्तरपरि + + + + + + + + + + + + १४६ १ ति । सर्वपरिषण्डानि <सौव>र्णकूटागारपरिवारितानि तदन्तर्गतांश्च बुद्धां भगवतः तेजोधातुसमापन्नां पश्यति उपरीमांश्च पर्<इ>षण्डां स्निग्धा + + + + + + + + + + + २ सर्वत्र .आ .ई + + + + + + <प्>ऊरयित्वा कांचनचक्रे निपतिता यावदघनिष्ठ्<आं> स्थानान्तरमापूर्य तिष्ठन्ति स्निग्धसुवर्णरसं समुद्रनिमग्<न> + + + + + + + + + + + + + + ३ य परिषण्ड्<आं> कु + + + + तैर्बुद्धवपुर्धारिभिः अ<भि>संक्षिप्ते चास्मिं नीललोहितावदातं समापद्याभिनिर्हर<ति ।> + + + + + + + + + + + <वीतरागाणां> ४ त्रिभिः रूपै<ः> प्रवर्तते अधिपतिविभागनिष्यन्दरूपैः अवीतरागाणामेकेन अधिपतिरूपेणैव ततः कूटागार + + + + + + + + + + + + + + + <परिष>ण्डाः ५ योगाचाराश्रयेषु योगाचाराश्रयोऽभिसंक्षिप्तः यथापौराणोऽवस्तिष्ठते इत्येषोऽपरः अप्रमाणो मैत्रीविहारः आश्रय्<आप्>र्<अमाणतयालंबनाप्रमाणतया> + + + <आ>प्रमाणतया ६ पुण्यप्रसवाप्<रमा>णतयाप्रमाणेति व्युत्थितस्यापि निष्यन्दमनुवर्तते आश्रयमनन्तरपर्यन्ता<ं> सौवर्णगुहां + + + + + + + + + + + + + + + + + + १४६ १ पन्नमधः कांचनचक्रे प्रत्<इ>ष्ठ्<इतं> नानारत्नचितै<ः> पद्मैर्निषण्णै<र्> ऊर्ध्वादघनिष्ठपर्यन्तं तिर्यक्तोऽनन्तपर्यन्तः सौवर्णा गुहा परि + + + + + + + + + + + + + + + + + २ पद्मेषु सत्वा निषण्णास्तेज्<ओ>धातुसमापन्ना बुद्धवपुर्धारिणो दृश्यन्ते मध्ये चानन्तभासुरं नानारत्नचितं सहस्रारचक्रं तद्वत्स + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ३ मिन्द्रनीलपद्मरागस्फटिकवर्णे सर्वा<ः> एष एव क्रमः ततो युगपच्चतुर्वर्णाभिषेकः चतुर्वर्णपद्मा गु + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ श्चतुर्वर्णपद्माः । त<दधिरू>ढाश्चतुर्वर्णा बुद्धा भगवन्तः प्रभाभिर्लोकमवभास्य तिष्ठन्तीत्येतावन्मैत्राभिषे<क> + + + + + + + <अधश्च लोकमापू>र्य ५ ऊर्ध्वं च । सुवर्ण<वर्णच>तुर्वर्णमैत्राभिशेकश्च । तद्रसपरिपूर्णः पर्वतः तस्माच्चत्वार<ः> प्रवाहाः काचपारीभिः शरीरं पूरयन्ति सुव<र्ण> + + + + + + + + + + + + <स्व>म् ६ आश्रयं लक्ष्यते । ततो <भ्रुमध्या>धर्निम्नप्रदेशात्क्षीरप्रवाहो निर्गत्य पृथिवीमण्डलं भित्वा अपायगतानां सत्वानां सर्वदुःखोपशमं कृत्वा या<वद्वायुमण्डलं भित्वा परिवर्त्य नाभ्यां> १४७ १ <प्रविश्य> मूर्ध्<न्>आ <न्>इ<र्गत्य यावद>घनिष्ठां गत्वा परिवर्त्य कामारूपारूप्यावचरदेवपरिवृतो मूर्ध्ना प्रविशति । पुनस्तत एव स्थानां निःसृतो ना<भ्>य्<आश्> च्<अ> स्थ्<इ>तिमापूरयति । आदौ गुलका<द्> २ <विच्छिद्य>त्<ए> । त्<अतो नाभ्>य्<आः । ना>भिपर्यन्तनिमग्नं चात्म्<आ>नं पश्यति न्<आ>भिनिःसृताश्च देवा<ः> स्थितिमापूर्य तिष्ठन्ति हृदये च क्षीरपुष्किरिणी त्<अंनि>मग्नं नक्षत्रं मैत्राशयपरिगृहीतस्य <अधि>पृष्ठअतिरूपम् । ३ तंनिर्जातममृतरसमिवेन्द्रायुधवर्णा स्त्री निर्मलेन भाजनेन गृहीत्वा दशदिशः आ<क्षिप्य च> सर्वान् सत्वां परेण सुखेन संयोजयति ४ मैत्री स्थिति<मापूरयति ततो> निरुध्यत इति व्युत्थानम् । ॥ योगविन्यासा योगालंकारा उक्ताश्च विशेषास्त एव श + + + + .ऐ + + + + + निराक्<अरण्>ईयो + <स>र्वव्यापादा ५ + + + <.आनु>शंसाश्चोत्पद्यन्ते । यदुत सुखं स्वपिति सुखं प्रतिबुध्यते सुप्तमेनं देवता रक्षन्ति । न च पा<पकं स्वप्नं पश्यति क्रमति न विषं न शस्त्रं काये> + ६ + + + + + + + + + + + + + ः प्रियो देवमनुष्याणां ब्रह्मणा च प्रशंसिताः अनागामिफल<ं> प्राप्<न्>ओत्युत्तरे चाप्रतिविध्<य ब्रह्मलोकस्य स्वभावतायामुपगच्छति ॥ क्रोधप्रतिपक्षानन्तरम् ।> {शु व्४-६ च्f. स्ह्त्६२० उन्द्स्ह्तिव्प्. ३३९} १४७ १ <परसुख>हितापनयनकारणाविष्करणार्थम् । व्यापादप्रतिपक्षानन्तरं व्यापादनिष्य<न्द विहिंसाविष्करणार्थम् ।> + + + + + + + + + २ प्रतिपक्ष्<आनन्तरं> + + + + डकारणप्रतिपक्षाविष्करणार्थम् । करुणाप्रयोगनिर्देशः क्रियते । अथ किंस्व<भावा करुणा तदुच्यते ।> + + + + + + + + + ३ सप्रतिपक्षे<ति । सा तु सानुपरि>वर्ता ससंप्रयोगा परिगृह्यमाना कामावचरा चतु<ः>स्क<न्धस्वभावा । रूपावचरा पंच>स्कन्धस्वभावा । आश्रय्<ए> ४ <कामाश्र>या । आलंबने क्<आ>मधात्वाल्<अं>बना । भूमित<ः> सप्तभौमा । कामधातौ अनागम्ये चतुर्षु ध्य्<आनेषु ध्यानान्तरे च ।> + + .<इत्>य्<आ>दि ॥ तत्प्रयोगः अधिमा<त्राधिमात्>र्<अं> ५ <म्>इत्<र्>अं + + + .<अशु>भमलिनवसनं कृपणं कृष्णमनुप्राप्तं विवृतविनिगुह्यद्<व्>एशभयशोकविषादारतिमात्सर्येर्ष्याप + .त्.ः चास्य दृष्ट्वा परं कारुण्यमुत्पद्यते ६ एवं म<ध्यं म्र्दुं> तद्वदुदासीनं मृदुमध्याधिमात्रं चामित्रं क्रमशः तदनेकशारीरमानसैः दुःखैरुपहतं दृष्ट्वा का<रुण्यमुत्प>द्यते । ततोऽस्य करुणार्तस्य १४८ १ भ्रुवोर्मध्ये कृष्णतप्तं पिटक<मुत्पद्यते ।> + + + + + + + + + + + + + + मूर्ध्नो निःसृता स्त्री क्षीरधाराभिः शरीरम<वसिंचति> यावद्वेदनोपशाम्यति तस्माच्छर्<ई>रात् २ क्षीरधाराभिः सर्वसत्वसमुद्रः प्लाव्यते । <ततो नश्यमानां सर्वसत्>व्<आ>न्<आं> श्<आ>रीरमानसदुःखां पश्यति । पुनस्तथैव करुणा + + + + रावहितचेतसः शारीरमानसै ३ रोगैरुपहताः सर्वसत्वाः आ<विर्भ>वन्ति । शारिरैश्चतुरुत्तरैश्चतुर्<भ्>इ<ः> रोगशतैः मानसैश्चाष्टोत्तरैः <ऽष्>टा<भ्>इ<ः र्>ओगशतैः दृष्ट्वा चास्य करुणा भवति । तदधिपतिरूपम् । ४ हृदये स्त्री सु<वर्णा>भ्<आ> अव्<अ>द्<आ>त<व>स्त्रप्रावृत्<आ> उत्पद्यते । उत्पन्ना योगिनं प्रोत्साह<यति ।> + + + + कार्यः अहं ते सर्वपरहितक<रण्>ए ५ सर्वानुकूलं साहाय्यं करिष्यामीति तत्<अः करु>णाधिपतिरूपं हृदयान्निर्गतः अ<घन्>इ<ष्ठा>ं <कृ>त्स्न्<अं> गगनमभ्रकू<ट इव स्फ>र्<इ>त्वा सर्वशरीरदुःखप्रतिपक्षभ ६ + <स>र्<व्>ओपकरणवृष्टिं मुंचति मानसानां रोगा<नां> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + गां विष्कंभय<ति । उ>भ्<अ>यह्<अ>स्त्<आङ्गु>लिनिःसृताभिः अष्टांगोपेता<भिः> १४८ १ <स>ल्<इ>लधाराभिरवशेषं मानसं दुःखमह्. + + + + + + + + + + .ए + + + + + + + + + .र्. + मेध्य सा ग्. र्. + + + म्. मुख्. + ति । तथैव च हृदयस्था करु<णा> २ प्रोत्साह<यत्यु>द्धर स्नापय चैनां सत्वानिति । <स तां स>त्वानुद्धरति स्नापयति च + + + + + . व्<अ>स्य्<आध>स्ता<न्> निर्गत्य सत्वां स्. + + + + + ब्रह्मैश्च गगनमापूर्णं करकहस्तैः ३ नानावर्णरससेकैः सत्वां <सिंच्य>मानैः पश्यति । स च तां स्नापयति <। दे>वानां च पद्मैः पृथिवी पूर्यत्<ए । तदधिरू>ढा<ं> सत्वां पश्यति । ब्रह्महस्तांगुलिभ्यश् ४ च वर्षं पतति । ततस्ते सत्वाः प्रा<मोद्यप्रा>पृष्ठैणो भवन्ति तस्यैवं भव्<अ>त्<इ> म्<अ>यैते महाव्यसनपंकादु<द्>धृता इत्यधिमात्रं तेषु करुणामवक्रामति । सर्वस्रोतोभ्यश् ५ चास्याकाशनिभाः पट्टा निःस्<ऋ>ताः सर्<वसत्वानुपगुह्य तिष्ठन्ति । पुनः करु>णावर्जितचेतसः अष्टौ महानरकाः षोडशो<त्सदपर्>इवाराः सह शीतनरकै<र्> आमुखी भवन्ति । ६ तत्कारणाश्चेमाः शक्त्यसिप<दहस्ता> + + + + + <संजीवे> + + + + + + श्<च्>आरसूत्रक्रकचच्छिदान् कालसूत्रे तु । अश्<म> + + + + य्<अ>न्त्रायोघनगजानव्दार्यायोद्रोण्य्<अ>ः १४९ १ स्<अं>घ्<आ>त्<ए> श्. ण्. णशस्त्र<इर्> गृह्<ईत> + + + <रौरवयोः ।> + + + + + + + + <तपने । प्रताप>ने नरके भृष्टोद्भर्जनपिटरप्रवेशम् <अवीचौ> नरके तु षट्स्पर्शायतनाग्निप्रवर्षणरथाङ्गकीलशंक्वचला । २ दृश्यन्ते + + + + + + + + + + + + + + + + + + <कार>णापनयनायैवं चित्तस्य या एषां <सत्>वानां कारणास्ता अहं प्रतिच्छदेयमिति ३ तस्यैवाप्रमाणाशयस्य महामा<श्रयः> + + + + + + + + + + + + + + + .ओ + + + सहस्रैरष्टांगोपेतं पानीयं निश्चरति तेन सर्वा<ः> कारणाः ४ शाम्यन्ते । ततो भगवां वज्रासनाधि<रूढः> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + धीरगंभीरोदारेण च स्वरेण धर्मं देशयति । ५ तच्छ्रुत्व्<आ> <सत्वास्तस्>मा<च्> च्युत्<आ>ः सुगतावुपपद्यन्<ते ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <अ>पृष्ठअसर्प मारिषापसर्प पर्वतं पातयामीति ६ न चा + + + + षतयामपसर्पति । .ए + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सु>खसंस्पर्शो महांश्चाश्रयो महानरकान् सर्वान् १४९ १ अवष्टभ्<य> + + + + + कारणाश्च विनश्यन्ति <।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <स>र्वदुःखविनिर्मुक्ताः सुखं तिष्ठन्ति । पुनः स पुरु<ष> + + + त्. मूर्धन्युत्सृजति स तस्य करुण्<आ> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + सर्वांश्च सत्वां नारकां पश्यति । पुष्परसधाराभिः ३ सिंच्यमानान् । एवं तिर्यां प्<र्>एता<ं मनुष्यांश्च ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + .त्रोपनिमित्तं पंच च च्यवननिमित्तैः दुःखितां ४ पश्यति च्छायां स्वाश्रयस्य प्<अ>श्य<ति ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + द्. व्. ग्<आ>त्रे तिष्ठति । एकविषयालंबनसमर्थं चास्य चित्तं भवति ५ न भूयः अलातचक्रवत् । सर्वविष<या> + हि द + + + + + + + + + + + + + + <नि>म्<इ>त्तानि पंचरजो गृह्णन्ति वासां + + + .इव स्रज्<ओ> गात्रस्वेदो जायते दौर्गन्ध्यं कायम् ६ अवक्रामति स्<व्>ए आसने देवो ध्<ऋ>तिं न्<अ> ल<भते> + + + + + + + + + + + + + + य्. नोद्यतभावस्य भगवां सिंहास<नाधिरूढ उत्पद्>य्<अ>ते धर्मं च देशयति ते च संविग्नाः १५० १ + + + व्. त इति शब्दं निश्चारयन्ति भग<वत>ः पादयो<ः> पतन्ति । त्. + + + + + + + + + त् । त्. + + + + + + + + + + + + + + देवेषूपपद्यन्ते । एवं यावत्परनि<र्मि>त्<अ>वशवर्तिनो २ देवां पश्यति । पुनः करुणाशय एवं पंचगतिकं च्<अक्रं> + + + भ्रम्यमाणं प<श्यत्>इ <दृष्ट्>वा चास्य कारुण्यमु<त्पद्यते ।> आत्रासनार्थं क्लेशपर्वतः नानावर्णै ३ रागद्वेषमोहमानविचिकित्सादृ<ष्टि> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + गच्छति । स चासंभ्रान्तस्तिष्ठति । अथ स पुरुषस्तं संसारचक्रमादाय ४ तस्मिं क्लेशपर्वते प्रविश<ति ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + वेशकण्ट<कां> + + मानां पश्यति दृष्ट्वा चास्याधिकतरं संजातकारुण्यस्य ५ हस्ते वज्र उत्पद्यते तेन तं क्लेशप<र्वतं> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <सि>ं<ह्>आ<सनाधिरू>ढाः भगवन्तो धर्मं देशयन्ति ब्रह्मा च भृंगारम् ६ आदायाग्रतः स्थितो बोधिसत्वं कथयति न्य + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + जयति । बोधौ च प्रणिधानं करोति । तच्चोदकं १५० १ वायुना क्षिप्तमनन्तेषु लोकधातुषु सत्वान् सिंच<ति ।> + + + + + + मूर्ध्ना प्रतिच्छ्<अं>न्<अ> + + + + + + <भगवांश्चास्य शिरसि प>ट्ट<ं> बध्नाति कथयति च नमोऽनागतेऽध्वनि भविष्यज्जगत्कर्णधाराय २ देवाश्च कृत्स्नं गगनमापूर्य न्. + + + + + + + + .आ भूत्वा निपत<न्ति ।> + + + + + + + + + .व्. + + + . <उ>त्सृजन्ति तस्य प्रीतिप्रामोद्यसंजातस्य क्रमेण ३ लक्षणानुव्यंजनविराजि<त आश्रय> + + यति चन्द्रमण्डलसंकाशो + + + + + सत्वा<ं>श्च विनय<ति । व्य्>उत्थितस्य चास्य बोधाय दृढमध्याशय<म्> ४ <उत्>पृष्ठअद्यते । आशा चास्य संतिष्ठ<ते> क्<अर्>म्<अ>क्ल्<ए>श्<आ> + + + + + + + <पुनर्बन्>ध्<अनबद्धं> + + .<अ>भिमुखी भवति तदस्य दृष्ट्वा अधिमात्रं कारुण्यमुत्पद्यते । सं<जातका>रुण्यस्य ५ च दक्षिणे हस्ते तीक्ष्णमाकाश्<अवर्>ण<ं> शस्त्रमुत्पद्य<ते । तेन> + + + + + + + <बन्धनां च्छे>द्<अ>यति । च्छत्रं च अनन्<तं लोकं> स्फरित्वा सर्वसत्वानुपगुह्य तिष्ठ<ति ।> ६ <तत> इन्द्रनीलवर्णोऽभिषेकः प्<ऊ>र्<वव>त् । अधश्चोर्ध्वं च ग्<अत्वा> + + + + + + + + + + + + + + + स्. + + + + + + + + + + + ततो हंसरथाधिरूढः ब्रह्मा त १५१ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + भगवांश्चास्<य> + + + + + + + + + + + आर्यमैत्रेयश्च तत्परिवाराश्च बोधि<सत्व्.> २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + गते + + + + + + + + + + + + + + + <अन्>उमोदयति । ब्रह्मा कथयत्याश्व<सतु> ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + कथयति + + + + त्वमिति करुणास्थितिः । पुनरभिषेकप्रवाहानन्तरम् । स्थितिः कुट्टिमसौ ४ + + <अनन्तापर्यन्ता भवति । ततो> रत्नम्<अ>य्<ओ व्>ऋ<क्>ष्<अ उद्गतः कृत्स्नं लोकं स्फरित्वा तिष्ठति । वृक्षमूलानि च कांचनचक्रे प्र>तिष्ठितानि सौवर्णा<नि> क्षीरपरिपूर्णानि दृश्यन्ते । ५ वृक्षाधस्<तात्.> + + + + + + + + + + + यज्ञवाटा यत्र बोधिस<त्वः सर्>व्<अं> सर्वत्र सर्वदा प्रय<च्छन्नो> + + + + + + + + + + + पुरुषः कथयति । अस्मिं स्थाने बोधिसत्व<ः> ६ सर्वसत्व्<आनां सर्वमनोरथ> + + + क्<ऋ>त्वाभिसं<बु>द्ध्<ओ> बोधिमसंख्यसत्वपरिवारः नि<रुपधिशेषे निर्वाणधातौ प्रविशतीति त>त्<ओ>ऽस्य हृदये स्त्री समुत्पद्यते सुवर्णवर्णा<वदातवस्त्रप्रावृता ।> १५१ १ <सपट्टसुवर्णमा>लाव्<अ>ब्<अ>द्ध्<आ> स्<ऐ>न्<अं> प्र्<ओ>त्साहय्<अति ।> त्व्<अ>म् <अ>पृष्ठै ताव्<अत्.> + र्. + + <ततः सावात्मानां प्रणम्य बो>धाय प्रणिधानं करोति व्युत्थितस्य चास्य प्रणि<धान> २ + + + + + + + + + +<ः> सर्वसत्वोपरि पतति । तच्च द्<ऋष्ट्व्>आ संजातप्रीतिप्रामोद्य + + + + + + + + + + + + <नि>र्गत्य कृत्स्नं सत्वसमुद्रमुपगुह्य तिष्ठन्<ति ।> ३ <क्रमेण> + + + + + + + + + बुद्धानने<कसहस्रपरिवारान्निरुपधिशेषे निर्वाणधातौ प्रविशतः पश्>य्<अ>ति इयमपरा करुणास्थितिः ॥ पुनः ४ <करुणाशयस्य भ्रूविवर उपनिबद्धचेतसश्छिद्रमुत्पद्यते । तत्र भगवन्तं> + + + + + + <प>श्यति । तंनिःसृतैरालोकैर्लोकमवभासितं पश्य<ति ।> ५ + + + + + + + + + <समुद्रां स> + + + + + + + + + + + + + + + + + क्<आं>च्<अ>न्<अ>च्<अक्>र्<ए> + + + + + + + + + + + + + + + नगरभवनोद्यानानि पश्यति तां ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ब्रह्मा गृहीतसुवर्णभाज<न> + + + + + + + + + <नि>ःसृता चन्द्रमण्डलसंकाशा नदी १५२ १ आ<श्रयं प्>ऊर्<अयति ।> + + + + + + + + एव प्रवाहः अधो या<वद्वायुमण्डलं> ऊर्ध्व<ं> यावच्चतुर्थं ध्यानमिति तद्वर्णमेवावस्थाप्य पुनर्मूर्ध्ना प्रविश्य भ्रुविवरां निर्गतो द्वितीयश्च २ नाभ्याः स्थितिमापू<रयति> + + + + + रचितैश्च बुद्धाश्रयैः स्थिति<ः पूर्णा दृ>श्यते । ततो हंसरथाधिरूढः ब्रह्मा प्रादुर्भवति । दक्षिणे चास्<य> पार्श्वे सौवर्णेन पद्मं वामे नीला<भम् ।> ३ ततो भगवां च्छ्<उ>द्<धावासदेवपरिव्>ऋ<तो दक्षिणे पद्मक>र्णिकायां निषीदति शुद्धावाशाश्च देवाः पत्रेषु आर्यमैत्रेयः बोधिसत्वगणपरिवृतः वामे पार्श्वे ४ पद्म<कर्>ण्<इ>काय्<आं निषीदति बो>धिसत्वा प<त्>र्<एषु । ततः करुणावि>हारिणः संजातप्रसादस्य पादमूले पद्मम् <उत्प>द्यते । स भगवत्पादयो<ः> प्रणम्य कथयति । ५ भगव्<अं> स्यामहमनाग<तेऽध्वनि सर्वसत्व>पृष्ठअरिणायके । स्<अर्>व्<अ>स्<अ>त्व्<अ>व्य्<आ>ध्<ईना>मपहर्ता सम्यक्संबुद्ध इति ततोऽस्य भग्<अवां पाणि>न्<आ> मूर्धानं परामृशति । कथयति च पुत्रक ६ <भवि>ष्यसि त्वमनागतेऽध्व<नि सर्वसत्व्यव्याधीनामप>हर्ता सम्यक्संबुद्ध इति । ततो देवा हृष्टाः कृत्स्नं गगनं स्फरित्वा + + + + पुष्परत्नवर्षमुत्सृजन्ति । स्थित्युपरि <नि>षण्णानां १५२ र्१ च बुद्धानां सर्वस्रोतो<भ्यो रत्नवृक्>ष्<आ>ः निर्गच्छन्ति । तद<धिर्>ऊढाः सम्यक्संब्<उद्धा>श्चन्द्र मण्डलचिता यावदघनिष्ठा<ं> देवा<न्> इति तंन्<आभिनिः>सृताभिश्चन्द्रमण्डलसंकाशाभिर्नदीभिर् २ योगाचाराश्<र्>अयमापूर्यते । त<त्>ओ <भगवां> च्छ्<उ>द्धावासदेवपरिवृत आर्यमैत्रेय्<ओ> बोधिसत्वगणपरिवृतः ऊर्ध्वं यथागता अभिरुहन्ति स च प्रसादजातः रत्नानि पुष्पाणि च क्षि<प्तानि> ३ <देवैः> परिगव्<एषत्>ए <। इयमपरा करु>णास्थितिः अन्ते च सर्वं नाभ्यां ज्ञेयं निरुध्यते । बुद्धाश्च पद्माधिरूढाः कायेऽन्तर्गता दृश्यन्त इति व्युत्थानम् । एवम् ४ अस्य सपरिक<र्मा सविशेषा क>रुणा निष्पन्<ना व>क्तव्या । अतः परमिदानी<म्> अपरोपतापिभवः क्षान्तिसौरत्यमार्दवमृदुत्वे परकार्यव्यसनित्वं सौहृदमंगानि ५ करुणायाः एभि + + + + <गृ>हीता करुणा पुनःपु<नरा>रभ्यमाना महाकरुणावाहिका भवतीति ॥ करुणानन्तर<ं> मुदित्<आ न्>इर्दिष्टा भगवता । अतस्तत्साम<र्थ्य>ं ६ + .ए + + + + + + + + + + किमर्थं पुनः क<रुणानन्तरं> मुदितानिर्देशस्तदुच्यते विहिंसाप्रतिपक्षानन्तरमीर्ष्यारतिप्रतिपक्षाविष्करणार्थम् । परदुःख्<अ>पृष्ठरीतिप्रतिपक्षानन्तरं १५३ १ वा परसुखाप्री<ति>पृष्ठरतिपक्षाविष्करणार्थम् । निर्विदाकारमनसिकारानन्तरं वा प्रामोद्याक्<आरा>नुकूलमनसिकारद्योतनार्थम् । दुःखितापनयनाशयमनसिकारानन्तरं २ वा हितसुख्<आ>नुमोदनाशयमनसिकारद्योत्<अ>नार्थम् । अथ किंस्वभावा मुदिता तदुच्यते । सौम<न>स्<य्>ए<त्>इ सा स्वभावा सा तु सानुपरिवर्ता ससंप्रयोगा ३ परिगृ<ह्>य<माना । कामावचरा चतुः>स्कन्धस्वभावा । रुपावचरा पंचस्कन्धस्वभावा । आश्रये कामधात्वाश्रया । अलंबने कामधात्वालंबना । भूमि<तः> ४ <कामधातौ ध्>य्<आ>नद्वये च तत्र सौ<मनस्यं> द्व्<अ>य्<अ>सद्भाव्<अम् ॥> तत्प्रयोगः अधिमात्राधिमात्रस्य मित्रस्य सुखेन प्रीतो भवति एवं मध्यस्य मृदुनः उदासीनस्य ए<वम्> ५ <अधि>मात्रस्यामित्रस्य सुखेन प्रीतो भवति <ततो मुदितोप>न्<इ>बद्धचेतसः एभि<ः> प्रकारैः सत्वानधिमुच्यमानस्य हृ<दये पद्>मिनी प्रादुर्भवति । सुवर्णवालुकास्ती<र्ना> ६ <सुवर्ण>पृष्ठअद्मैः वैडूर्यनाडैः रत्नचितैः पूर्ण्<आ> तदधिरूढा<ं> सत्वान् सर्वालंकारविभूषितां प्रमुदितां पश्यति । तद्वत्कृत्स्ना<यां पृ>थ्<इ>व्या<ं> दृष्ट्<व्>आ चास्य प्रीतिरुत्पद्यते । अनुमोद<नाकारश्> १५३ १ <च मोदन्तु बत सत्वा इति ।> पुनर्मुदिता<प्रयोगावहितचेत>सो नानासुखसमर्पितः सत्वसमुद्रः अभि<मुखी भव>ति । चक्रवर्तिसदृशाभिर्विभूषिताभिः २ + + + <दृश्>य्<अन्>त्<ए> हृदयाच्चास्य सौवर्णो ध्वज उत्पद्यते + + + + + + + + ना स च मूर्ध्ना निर्गतः कृत्स्नं लोकं स्फरित्वा सर्वो<पकर>णवर्षमन्ते च रत्नवर्षं मुञ्चति । तेन च ३ <सत्>व्<आ ब्>उद्धधर्मसंघेषु कारं कुर्वन्ति <हृ>दयेऽस्य स्<उव>र्णाभा स्त्री प्रमुदितोत्पद्यते मुदिताधिपतिरूपं सैनं <सम्>उत्कर्षयति साधु साधु शोभनमिदमारब्धम् । ४ एवमिव सत्वा इहलोके परलोके सुखेन्<आ>नुगृ<हीताः । य्>आवत्परनिर्मितवशवर्तिदेवां सुखेन सुखितां द्<ऋ>ष्<ट्व्>आ प्<र्>ईतिरुत्पद्यते । अनुमोदनाकारश्च ५ मोदन्तु बत सत्वा इति । तत्समन्त<र>ं <अ>नागतेन सुखेन सुखिता<ं> सत्वां <प>श्यति । ततोऽस्य ब्रह्मसदृशमाश्रयमुत्पद्यते । सर्वस्रोतोभ्यश्च सुवर्णाभानि चन्द्रमण्डलानि ६ नाना<रत्न>चितानि निर्गच्छन्ति तत्राधिरूढां <सत्वां> तत्सदृशवर्णान् रत्नकूटागारैरिवोपगूढां पश्यति । तद्वदनन्तं लो<क>ं <द्व्>इतीये ध्याने । एवमेव नीलवर्णो धातु<ः> सर्वेषाम् । तच्च १५४ १ + + + + + <.उ>त्पद्यत्<ए> । अनु + + + + + + + + + + द्यानानुभवदर्शनं वीतरागाणामधिप<तिविभागनिष्यन्>दरूपैर्वेदित्<अव्>य्<अ>म् । + + + + + + + + + + + + + + २ + + + + + नुभावेन एव नय + + + + + + <मन>सिकारप्रयुक्तस्यैकस्मिं भागे मनुष्य<लोकं दे>वा<ं>श्च पश्यति द्वितीये भ्<आगे> + + + + + + + + + + + + + ३ + + + + + + संपरमेण चित्तद<मोप>शमेन समन्वागतं चन्द्रादित्यसमाभासमग्निविद्युत्. + + + + + + य प + + + बुद्ध्<अ>त्<ए>जो विशिष्यते श्रावकगणं ४ + + + + + + परिपूर्णसन्त्<आ>नं भ्<अगव>तश्च धर्मशरीरं तस्य विस्तरेण बुद्धानुस्मृतौ विव्. + + + + + + + + + <प>क्षद्वयं दृष्ट्वा इमेऽत्रपचयः सु ५ + + + + <अमी> + + + + + वः इ<मे सं>वृत्युपपत्तिदेव्<आ> अमी विशुद्धिदेवाः । इमे अभ्युदयिकेन सुखेन सुख्<इ>न्<अ>ः अमी निश्र<य>स्.ई + <इ>मे महार्हप्रासादविमानाधिरूढा ६ <अमी> + + + + + + + + + + <इ>मे महार्हालंक्<आ>रालंकृता अमी श्रमणालंकारालं<कृताः> इमे ईश्वरजनग्. + + + <अमी> + + + + + + + + + <इमे> + + + १५४ र्१ + + + + + <अमी> + + + + + + + <इ>मे महाभूत्<अ>समतयोपेताः अमी चित्तसमत्<अ>य्<ओपे>ता<ः ।> ततो भगवतः शरीरात्प्र<वाहो निर्गतः> + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + <रत्>न्<अ>पृष्ठौष्प्<अ>व्<अर्षमाक्>आशात्पतति । ते <च> सत्वा भगवन्तं दृष्ट्वा समन्ततः प्रधाव्<अन्ति भग>व्<अ>तः पादयो<ः> प्रणम्य + + + नां भगवां धर्मं देश्<अ>य्<अ>त्<इ> त्<ए> च्<अ> स्<अत्वाः> ३ + + + + + <पा>र्<अ>मार्थ्<इ>कं शासनां सांके<तिकं> चावतरन्ति श्रावकगुणोपेतांश्च दृष्ट्वा प्रीति<र्> उ<त्पद्यते । अनुमोदनाकारश्च मोदन्तु> बत सत्वा इति । ततोऽभिषेकः र<त्नप्रवाहः> ४ <प्र>विलीय मूर्ध्ना प्रवि<श्याश्र>यं पूरयति प्रीणयति च हृदयाच्चास्य प्रवाहो नि<र्गत्य विच्छिद्यते अ>ध्<अ>श्च्<ओर्>ध्व्<अं> च्<अ> गत्वा रत्नप्रभाभिर्लोकमवभास्या ५ + + + + + क्<र्>अमेण स्थितिमापूरय्<अति । ततः सिंहासना>धिरूढाः अनन्तपर्यन्ता भगवन्तो बुद्धाः प्रादुर्<भवन्ति> श्रावकगणपरिवृता<ः तंनिः>सृतैश्च रत्नपुष्<प्>अ<व>र्<ष्>ऐ<ः लोको व्यवकीर्यते> ६ + <.अङ्गु>लिभिस्<त्>एभ्य एव + + + + + + + <कूटा>गारान्तर्गता बुद्धा दृश्यन्ते । सत्वाश्च रत्नप्रा<सादान्तर्गत्>आः तदुभयेषु वै + + + + + + + + + + + + + + + + १५५ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + लोकैश्च बुद्धगुणप्रभाभिश्चावभासितो लोको बुद्धा<श्>र्<अये> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + <अन्ते सर्वं ज्ञेयं नाभ्यां निरुध्>य्<अ>त इति व्युत्थानम् । ॥ मुदितासमनन्तरमुपेक्षा निर्दिष्<त्>आ <भगवता ।> + + + + + + + म्. व्. + + + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + त्तदुच्यते ईर्ष्यारतिप्रतिपक्षानन्तरं कामराग<व्यापादप्रतिपक्षाविष्करणार्थ>म् । व्. भ्. ग्. मनसिक्<आ>रानन्त<रं> + ४ + + + + + + + + + + + + + यविधुरौद्बिल्यानुकूलमनसिकारानन्तरं + + + + + + + + + + + + + <द्>य्<ओ>तनार्थम् । तत्प्रयोग आदित एवो + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + च मित्रपक्षं मृदु<ं> मध्यमधिमात्रं चा<मित्रं> + + + + + + + + + + + + स्त्यजत्वात् । यदास्य तचि +ं समं + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + <.उ>पृष्ठएक्षा निष्पन्ना भवति । अथ किंस्व<भावा उपेक्षा तदुच्यते । अलोभस्वभावा सा तु सानुपरिव>र्ता स<संप्रयोगा परिगृह्यमाना ।> १५५ १ + + + + + + + + + + <आश्रये कामधात्वाश्रया> आलंबने कामधात्वालंबना भूमित्<अः सप्तभौमा । कामधातौ अनागम्ये चतुर्षु ध्यानेषु ध्यानान्तरे च ।> + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + पृष्ठतः उपनिबद्धचेतसः यथोक्ते + + + + + + + + + + + + <द्वारं> प्रादुर्भवति । तत्र पद्मोप्<अ>ग्<अ> + + + + + ३ + + + + + + + + + <पुरत उपनि>बद्धचेतसः तत्रैव द्वारं प्रादुर्भवति तत्र्<अ> + + + + + + + + + + + + + + + म्. कूटप्रख्या बुद्धवपुर्धारिण + + + + ४ + + + + + + + + + + + + + ता चात्र नवनीतवर्णसंस्पर्शा स्त्री उत्पद्यत्<ए ।> + + + + + + + + + + + + + <.उ>पृष्ठअगुह्य तिष्ठ<ति ।> + + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + पट्टैरनन्तपर्यन्तैः सत्वाश्छाद्यन्ते पट्ट + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + षु सत्वां परस्परोपेक्षकिं स्निग्धरसप्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + १५६ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + .आमानांस्तन्निःसृतैश्च नवनीतवर्णस्<अ> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + । करुणाया दुःखाहि<त> + + + + + <मु>दितायास्तदुभयानुमोदनेन युक्तः पु + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ३ + + + + + + + + + + <त्>यागी । + + + + तां परेभ्यस्तदपेक्षदोषनाशाय । अतो वि + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ + + + + + + + <व्>इषयोपेक्<षा ।> वेदयितोपेक्षा । बालचरितरत्युपेक्<षा । भवांगोपेक्षा । आत्मपरिकल्पोपेक्षा ।> + + + + + + + + + + + + ५ + + + + + + + + + + <.अप्रमा>ण्<ओ>पृष्ठएक्षायां यथो<क्>त्<अ>स्थानान्तरेष्वन्यतरान्यतर उपनिब<द्धचेतसः> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + यम् <उ>त्पद्यते । द्<उ>श्<च>रितचारिष्वबहुमानात्प्रतिघः + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + १५६ १ + + + + + + + + + + + + + .य्. ति च्<ए>त्<अ>ः दुश्च्<अ>र्<इ>त्<अ>चारिणामतीतानागतां पश्यत्<इ ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + सत्वां पश्यति एवं <सु>वर्णदुर्वर्णानाम् । सधनानधन्<आन् ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ३ + + + + + + + + + <वीत>रागान् । बा<ल्>आनवीतरागान् । सक्लेशां निष्क्लेशान् । अच्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ + + + + + + + + + + समी + + + +ः सर्वसत्वा निष्क्लेशा दृश्यन्ते । कूटागाराश्च + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + .आ उत्पद्यन्ते । तत्र च प्रविष्टान् सर्वसत्वां + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ते । विषयोपेक्षा त्रिप्रकारा कि + .आ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + १५७ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + स्त उत्पद्यते मध्यस्थां विषयां द्. य्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + <प्रतिघश्च> दूरी भवति मो + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + क्षीरपरिपूर्णा चन्द्रमण्डलहस्<त्>ओ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ति । प्रतिकूलालांबनाभा ३ + + + + + + + + + + + + + + .आशीविषा<ं> निर्धाव्यमानां पश्यति । तत + + + + + + + + + + + + + + + + + + .इ. + .आ + + + ४ + + + + + + + + + + + + + + .य्. रूपनद्यः स्नेहमिश्राः प्रवि + + + + + + + + <रूपाणां चक्षुर्द्वारेण शब्दानां श्रोत्रद्वारेण गन्धानां घ्राणद्वारेण> ५< रसानां जिह्वाद्वारेण स्पृष्टव्यानां कायद्वारै>ः ध्<अर्>माणां मनोद्वारैः तानि च नक्षत्राण्<इ इ>ष्ट्<अ>विष्<अ>य्<आधिपतिरूपाणि> + + + + + + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + <रश्>म्<इ>भि<र्> विस्फुलिंगाभिः इष्टविषयानुपहन्ति चक्षुर्द्वारेण + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + १५७ १ <श्रोत्रद्वारेण> + + + <घ्राणद्वारेण> + + + + + जीह्वाद्वारेण क्षुराणाम् । कायद्वारेण शक्तिनाम् । नद्य + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + पि + उत्पद्यते तन्निःसृताभिः रश्मिभिः इन्<द्र्>इ<य्>आ<ण्>इ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + <र>श्मिकालापं गृहीत्वा स्मृतिनि<मित्तं> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ + + + + + + + + + + + + + .य्<आ>भिमुखी भवन्ति आयतनद्वाराण्य + + + + + + + + + + + + + + + + अनुनयश्च दूर्<ई> भ्<अ>व्<अ>त्<इ ।> ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + मस्य त्रिप्रकारस्य विषयेषूपेक्<षा> + + + + + + + + + + + + + + + + + + भवति । ततोऽस्य विषयसा ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + नामनिष्टेषु द्विष्यमानां तदुभय .इ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <विष>योपेक्षामुप<संहरति> १५८ १ <तदपेक्षदोषनाशाय त>त्<अः> स्त्र्<ई> अनन्तप<र्>यन्तमादर्शं गृहीत्वैकैकस्य सत्वस्याग्रतः ति<ष्ठति ।> + + + + + + + + + + + + + <विषये>भ्यः उपेक्षां प्रतिलभन्ते । य<था> २ <स्>उपरिवारितं चैकैकं सत्वं पर्यंकेन निषण्णं पश्यति । इति विषयोपेक्षा । वेदयित्<ओ>पृष्ठ<ए>क्ष्<आ> क्<अतरा ।> + + + + + + <त्रिप्र>क्<आ>र्<आय्>आः वेदनायाः अधिपतिरूपमुत्प<द्य>ते । ३ यथोक्तं वेदनास्कन्धपरीक्षायां तत्र दुःखसुखायां वेदनाया<म्> उदकवर्णं बुद्बुदमु + + + + + <.उत्पद्>य्<अ>त्<ए> पश्यतश्चास्य उपेक्षा संतिष्ठते दुःखायां ४ पीड्यमानस्य द्वेषमुत्पद्यते तत्रास्यातीता जन्मपरंपराभिम्<उ>खी भवति <तत्रान्>ए<न> + + + + <दुः>खैः पीडिताः घात्<इ>ताश्च अनागता च जन्मपरंपराभिमुखी भवति । ५ द्वेषसमुदाचारदोषदर्शनात्क्षिप्ताशीविषादिषु दृष्ट्वा च्<आस्य> + + + + + + + + + + + + + + + <.आ>पृष्ठअराद्धः अनागत .आ .अं दोषः इत्<इ> दुःखायां ६ वेदनायामुपेक्षा संतिष्ठते प्रतिघश्च दूरी भवति । तत्कृतश्च दोष्ः व्यावर्<तत्>ए <सुखायां वेदनायां सुखितस्य राग उत्>पृष्ठअद्यते । तत्रातीतां <जन्मपरंपरा>मभिमुखी करोति १५८ १ तत्रानेन सुखवेदनास्वादवशा<द्> दुश्चरित<ं> समुत्थापितमपायेषु दुःख्<अमनुभूतम् ।> + + + + + + + + + + + + + <प्रव>र्तमानां च्. द्. + क्ष्<अ>णमूर्ध्वमनवस्थायिनीं २ पश्यति दृष्ट्वा चास्य सुखायां वेदनायामुपेक्षा संतिष्ठति निष्परिद्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + .य्. सत्वसमुद्रमभिमुखी भव्<अ>ति ३ स तेषां वेदयितोपेक्षामुपसंहरति । तदपेक्षदोषनाशाय ततो वैडूर्यस्तंभ्<अ>म्<अ>ह्<आप्>र्<आसाद उत्पद्यते> यत्र ते सत्वा त्रिप्रकारस्य वेदयिताध्यव<सा>नस्यादीनवं ४ दृष्ट्वा क्रमशः उपेक्षा<ं> प्रतिलभन्ते तत एव स वैडूर्यस्तंभनिःसृतैः पट्टै<स्> तद्व्<अर्णैश्च कूटागा>रैरवच्छादिता दृश्यन्ते । रत्नप्रासादान्तर्गतं ५ <वेद>यितं त्रिप्रकारं परीक्षमाणा दृश्यन्ते इति वेदयितोपेक्षा । ॥ बालचरितरत्युपेक्षा कत<रा । तत्रास्यातीतजन्मपरंपराभिमु>खी भवति । इहजान्मिकमन्यजान्मिकं ६ <च चरितं पश्यति । इहजन्मन्>इ मैथुनयुद्धकरणनिरीक्षणाभिरतः अन्यजन्मनि च + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ल्. + नस्वैश्वाभूतेन रागद्वेषमोहवशाद् १५९ १ दुश्चरितं समुत्थापितमपायेषु च दुःखमनुभूतमेवमनन्तपर्यन्तां जन्मपरंपरामपायेष्वाक्षिप्ता<ं> पश्यति ततो <ह्र्यव>त्राप्याधिपतिरूपमुत्पद्यते अ<वद्>आतवस्त्रप्रावृता २ स्त्री पुरुषश्च ह्री<ः> क्लेशेभ्यो लज्जति अवत्राप्यं दुश्चरितेभ्यः ह्री<र्> दुश्चरितेभ्यः अव<त्राप्य>ं <दु>श्<च्>अरितफला<त्> । द्<ऋ>ष्ट्<व्>आ चास्य परा ह्री<र्> उत्पद्यते । बालचरितरतिभ्यश् ३ चोपेक्षा संतिष्ठते । ततोऽस्य बालचरितक्रीड + + <सत्वसमुद्रमभिमुखी भवति । स तेषां बालचरितरत्>युपेक्षामुपसंहरति तदपेक्षदोषना<शय> ४ <त>तो भगवानुत्पद्यते तंनिःसृतैश्चालोकै<ः सत्>व्<आ> अव्<अ>भ्<आसि>त्<आ>ः .ऋ .व्. + + + + + + + + + <उपे>क्षां प्रतिलभन्ते सर्वसत्वा<ः> संविग्नाश्च भग<वतो> ५ <ऽन्तिके> गच्छन्ति प्रव्रज्यामपि याचन्ते । भगवांश्चैहिब्किक्षुकया प्रव्राजयति ते प्रव्रजिता निष्क्लेशा + + + + + + + + वृक्षमूलेषु कुटिका मापिताः ते पुन<ः> ६ सत्वा<ः> पर्य्<अं>क्<ए>न्<अ> न्<इ>ष्<अ>ण्णा उपेक्ष्<अ>कास्तिष्ठन्ति । बालचरितरत्य्<उ>पृष्ठएक्<ष्>आ ॥ भवांगोपेक्षा कतरा । प्रतीत्य्<असमुत्पादं परीक्ष>माणस्य द्वादशाम्गं प्रतीत्यसमुत्पादचक्रं १५९ १ <संस्का>रसांतानिकं त्रैधातुकं कर्मक्लेशावबद्धं भ्रमन्तमभिमुखी भव्<अत्>इ दृष्ट्वा चास्य वैमुख्य<म्> उ<त्पद्यते । ततः सिंहासनाधि>रूढा अष्टौ बुद्धप्रतिमाः आर्याष्टांगस्य <मार्गस्याधिपति>रूपम् २ उत्पद्य<न्>ते । तंमुख्<अ>न्<इ>ःसृत्<ऐ>र्<इ>न्द्रायुध्<ऐ>रविद्याधिपतिरूपमभ्याह<तं> निरुध्यते वि<चक्>री <भवति च द्वाद>श्<आं>ग<ं> प्रतीत्यसमुत्पादचक्र्<अमा>क्<आशनिभैः> ३ कूटागारै<र>वष्टभ्यन्ते योगाचाराश्रय उपर्. + + + + + .ई + .ए + + + + + + + + + + + + + हं चास्य तस्मिं समये चित्तं भवति ततो ४ <ऽस्य द्व्>आदशांगप्<र्>अतीत्यसमुत्पादचक्रकृतं परस्परक्<अर्मक्लेशावबद्धं सत्वसमुद्रमभिमुखी भवति । स तेषां> भ्<अ>वांगोपेक्षामुपसंहरति तदपे<क्ष>दोषनाशाय । ५ ततो भगवानुत्पद्यते । गृहीतचन्द्रमण्डलः तत्रैक्<ऐ>क्<अ>श्<स्>ः सत्वानामेष एव पर्<ई>क्ष्<आ> क्र्<अ>म्<अ>श्<अः> + + + + + + + .ए .आमुत्पद्यते । ततो भगवंमुखनिःसृतैरिन्द्रायुधैर्वज्राकारै<ः> सर्वाविद्याधिपतिरूपाणि पराहतानि निरुध्यन्ते । विचक्री भवन्ति । सर्वसत्वानां <द्वादशांगाः प्रतीत्यसमुत्>पृष्ठआदचक्<र्>आः तथैव चाकाशनिभैः १६० १ कूटागारैरवष्टभ्य<न्>ते । इति भवांगोपेक्षा । आत्मपरिकल्पोपेक्षा कतमा । इहास्य षड्धातुपरीक्षानुकूलार्थं गोघातकः गृहीतश<स्त्र उत्पद्यते । स गां वधयि>त्वा २ तच्चर्मणि षड्बिलां भागशः प्रत्यवेक्षते । ततो योगिनो नाभ्याः शस्त्र<ं> निर्गच्छति । योगिनश्चाश्रयं षड्बिलां भागशः तच्चर्मण्यवस्था<पयति । दक्षिणं> + + + + पृथिवीधातु<ः> ३ स्थिरतरत्वात् । वाममब्धातुः दुर्बलतरत्वात् । दक्षिणो बाहुः वायुधातुः स्थिरतरत्वात् । वामस्तेजोधातुः + + + + + + + + + + + .आ<त्> । तेनैव ४ च कारणेन वामपार्श्वशयिनां शीघ्रतरं जीर्यते मध्यमं गण्डमाकाशधातुः सुषिरतरत्वात् । सकलं मुखं विज्ञान्<अ>ध्<आ>त्<ओ>ः + + + + + + + + + ५ यप्रवृत्तेः ततो योगाचाराश्रयनिःसृतानि शस्त्राणि तद्वदे<व षड्ध्>आतुविभागेन कृत्स्नं सत्वसमुद्रमवस्थापयन्ति असत्वाख्यं च पंचधातुविभागेन <हस्त्>आ<भ्यामेकै>कशस् ६ तां धातूं तुलयति । ते समं तुल्यन्ते ततः कथय<ति । अयम>पृष्ठै पृथिवीधातुरयमपि पृथिवीधातुः अयमप्यब्धातुरेवं या<वद्विज्ञानधातुः । अयमप्यात्म्>आत्मीयविरहितः १६० १ अयमप्यात्मात्मीयविरहितः ततो + + + य षड्धातु षड्बिलानि निर्विदाग्निना ज्वलन्ति तदन्ये च सत्वा + + + + + + + + + + + + + + २ <सर्वसत्वा>सत्वाख्यानि षड्धातुमण्डलान्यवशिष्यन्ते ततो भाग<शो ह>स्त्<आ>भ्यां सत्वाख्यांश्चासत्वाख्यांश्च तुलयति । अयमपि पृथिव्<ई>ध्<आ>तुर्<इ>त्येवमादि पूर्ववत् । तत<ः षड्धातु>मण्डलैः ३ लोकं पूर्णं पश्यति आकाशाच्च तैलहाराः पतिताः सर्वाणि मण्डलानि कंपय<न्>ति अभिसंक्षिप्यन्ते च तानि या + + .इ + + + + + + + + ४ यमुक्ता नश्यमाना दृश्यन्ते । ततो बिन्दुभ्यः षड्धातुमयमाश्रयं निर्वर्तते प्रदीपहस्ता च स्त्री प्रज्ञाधिपतिरूपं प्र्<अणा>श्<इ>त्<अ>म् <आ>श्रय्<अं> शुन्य्<अमात्मात्मीयविरहि>तं ५ धातुमात्रकमिदमिति प्रकाशयति । तत्र चान्ता राशियोगेनाशीति क्रिमिकुलसहस्राणि दृश्यन्ते । एवं चतुरुत्तरं रोगशतं महाभूताशीविषपरिपू<र्ण> + + + + + + ६ र्णां द्वारे द्वारे च स्कन्धपंचकं प्रवर्तमानं पयति तदधिपतिरूपाणि स्कन्धप्रयोगे विभक्तानि एवं सर्वसत्वां प्रकाशयति ततः सर्वसत्वासत्व्<आख्यं लोकं> + + + + १६१ १ <मु>क्तं पश्यति । स एवं विच्<इ>त्रसंस्कारगतं हेतुप्रत्ययाधीनमात्मात्मीयविरहितं गतिपंचके भ्रमन्तं सुशिक्षितनटमिव विचित्रां वेषविशेषां कुर्वन्तं पश्यति दृष्ट्वा चास्य संस्कारेषूपेक्षा २ उत्पद्यते ततोऽस्य स्फटिकमयैरभ्रकूटैः कायमवष्टभ्यते । मुहूर्ताच्च स्फटिककूटागारान्तर्गतमात्मानं पश्यति <ततो हृदये स्त्री अ>वदातवर्णा अवदातवस्त्रप्रावृता ३ पर्यंकेन निषण्णानाभोगावस्थिता उपेक्षाधिपतिरूपं संभवति । ततोऽस्यानाभोगावस्थितस्य + + + + + + + + + + + + .ई + ४ एवमुदकसम्क्षोभः अग्निसंक्षोभः वायुसंक्षोभः यथासंवर्तनीषु एवं स्वजन्<म्>अविनाशमन्<त्>ए + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ५ म्. म्<ऐ>त्रानुसारेण उपेक्षा संतिष्ठते । न नैर्घृण्यदोषात् । एवं चास्योपेक्षकस्य विहरतः सा + + + <सत्वसमुद्रमभिमुखी भवति स तेषामात्मपरिकल्पोपेक्षामुप>संहरति । ६ तदपेक्षदोषनाशाय । तदुपसंहारहेतोश्च भगवानुत्पद्य स्वशरीरनिः<सृतैः> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + १६१ १ <ते>ष्<आं> त्<अ>थ्<ऐ>वोपेक्षा संतिष्ठते स्फटिकसमयैश्च अभ्रकूटैरवष्ट्<अभ्>य्<अन्ते ।> तथैव स्फटिकमय<क्>ऊ<तागारान्तर्गतां सत्वां पश्यति । अप्रमाणोपेक्षा कतरा> + + + + + + + २ .ऐ +ं + + + + भगवत्परिनिर्वाणमभिमुखी भवति वज्रशैलमिव वनकंपने धर्मानुसारि + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <निर्वाणपु>रस्थं ३ च भ<गवन्तं धार्म्>या<ं> गण्डिकामाकोटयन्तं पश्यति स शब्दः अनन्तां लोकधातून् <आ>पृष्ठऊर्<अ>य्<अ>त्<इ> स्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ मिति घोषय्<अ>त्<इ श्रा>वकाणां निर्वाणपुरप्रवेशकालं सूचयति । ततो यावत्तस्य भगवतः परिवारः ताभ्यः त्. + + + + + + + + + + + + <दशदि>शो ५ऽनन्तपर्यन्तः पुष्परत्नमयः प्रादुर्भवति यत्राधिरूढा दृश्यन्ते । ततो निर्वाणपुरं प्रविशता वैडूर्याभः दौवारिकः पुरुषो व्. + + + + + + + कथयति । इह नगरे ६ यः प्रविष्टो न भूयो निर्गच्छतीति । ते च प्रविष्टाः आकाशमयैरिवाभ्रकूटैरवष्टब्धाः प्रदीपा इव शाम्यन्ते शी + + + + + + + + <तत> आ<श्>र्<अ>ये बलवैशारद्यावेणिकस्मृत्युपस्थानमहाकरुणाधि<पतिरू>पृष्ठआणि १६२ १ दृश्यन्ते त्<अत्>र्<अ बलानां रविमण्>डलचिता दश हस्तिनः तद्वर्णा<स्> तदधिरूढा रविमण्डलचिताः एव दश बुद्धप्रतिमाः यथास्वबलगोचरम् २ आलोकेनावष्टभ्य त्<इ>ष्ठ्<अन्>ति वैशारद्यानां चत्<वारो बुद्धप्रतिमाः> स्<इ>ंहासनाधिरूढा<ः> स्वं स्वं गोचरमालोकेनावभास्य ति<ष्ठन्ति । त्रयाणामावेणिकानां स्मृत्युपस्था>नानां ३ गृहीततैलपात्रायुधास्त्रयः प्<उरुषाः । महाकर्>उ<णाया>ः आ<काशव>र्<णा> ह्<ऋ>दये स्त्री स्<उ>वर्णाभा नीलवस्<त्रप्रावृता> + + + + + + + + + + <रत्न>पुष्पवर्षैः ४ लोकमापूरयति त<तो महाकरु>णा गुणा अनन्तपर्यन्ता भ्<अ>ग्<अवदाश्>र्<अये द्>ऋश्य्<अन्>त्<ए> । श्र्<अ>वकान् <आ>द्<इ>त्य्<अ>मण्डलाध्<इ>रू<ढां> आ + + + + + + + ५ प्<उ>रुषा अन्तर्गता दृश्यन्ते । अशैक्षधर्माधिप्<अ>त्<इ>रू<पं> + + + + + + गुणानामधिपतिरूपमशु<भा>दीनां दृश्यन्ते । ततो भगवतः हृदये रत्नमयः सिं<ह उत्पद्यते> ६ + + नयेन सचराचरो लोक<ः> क्षो<भ्यम्>आ<नः> + + + + + + + रश्मयो निःसृताः सत्वां विचयं कृत्वा तत्रैव च प्रविशन्ति अवदातवर्णा च स्त्री अवदात<वस्त्रा महाकरु>ण्<आ>ध्<इ>पृष्ठअतिरूपं १६२ १ भगवदाश्रये <द्>ऋ<श्यते । कथयति च । सि>द्ध्<अं> कार्यं निस्तीर्णा प्रतिज्ञा । परिसमाप्ता वैनेयाः शान्तं निर्वाणमिति ततो भगवां गा<थां भाषते ।> २ <अनित्या> बत संस्कारा उत्पादव्ययधर्मिणः उ<त्पद्य हि निरुध्यन्ते तेषां> व्युपशमः सुखम् । इत्युक्त्वा नि<र्वा>णनगरे प्रविश्याकाशनिभैरभ्रकूटैरिवोपगूढाय्<आ>ं <स्थित्यामनभि>लाषी ३ प्रदीप इवोपशमं गच्छ<ति । भगवत>श्च श्रावकाः पश्चात्परि<न्>इर्<व्>आ<णकाले निर्वाणपु>रं प्रविष्<ट्>आ<स्तथैव्>ओपशमं ग<च्छ>न्<ति ।> + + + + + + + ४ <दौ>वारिकेन प्रतिषिध्यते । यदा त्व्<अं> + + + + + + + + + + + + + <त>दा त्वमप्यत्र प्रवेक्ष्यसीति । कृत्स्नं <सत्वसमुद्रं> + + + + + + + + + <द्र्>श्यते । ५ एवमपायस्थाना बन्धनबद्<ध्>आ <ना>नादुःखपीडिताः + + + + + + + कथयन्ति न परित्रायस्व कारुणिकास्मां नार्हसि प्<अरिनिर्वाणनग>र्<अं गन्तुम् । महाकर्>उ<णाधिप>तिरूपं ६ चास्य यथोक्तं हृदय उ<त्पद्यते ।> हस्ताभ्यां च त<मनुगृह्य कथयति । उ>त्स्<ऋ>ज्य दुःखितां क्व गन्तुमिच्छसीति । तस्योपेक्षा दूरी भवति । <क>रुणावक्रमति । स बाहुभ्यां १६३ १ <कृत्स्नं सत्वसम्>उद्र्<अं> स्व्<अ>ज<न्>नम्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + दुःखास्तेजस्विनः सर्व + + + + + + + + + + २ + <लक्ष>णानुव्यंजनविराजित्<अ> + + + + + + + + + + (गप्व्३ तो ६; च. २५० अक्षरस्) १६३ १ + + + + + + + + + + + + + + <मिश्री>भूतः यावद्वायुमण्ड<लं> भ्<इ>त्व्<आ>ध्<अश्> च्<ओर्ध्वं च गत्वा> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ ब्रह्महृदयेषु चावदातवर्णा <स्त्री> + + + + + + + + + + + + + + (गप्र्३ तो ६; च. २१० अक्षरस्) + + + + + + + + + + + + + + मनसिक्<आर्>ओ + + + + + <इ>हार्यश्रावकस्तथाग्<अतमाकारतः समनुस्मरति ।> १६४ १ <इति हि स भ>गवांस्तथागतोऽर्ह्<अं> स<म्यक्संबुद्धो विद्याचरणसंपन्नः सुगतो लोकविदनु>त्त्<अ>रः पुरुष<दम्यसारथिः शास्ता देवमनुष्याणां ब्>उद्धो भगवान् । तस्यैव्<अं> त्<अथागतम्> २ <आकारतः> समनुस्मरतः + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ + + + + + + + + + + + + त्<अ>ः सुव<र्>नरूप्य्<अ>वैडूर्यस्फटिकम्<उसारगल्वाश्मगर्भ> + + + तद्वर्णै<र्> बुद्धाश्रय्<ऐ> + + + + + + + + + + + + + + ५ + + + + + + + + + + + + + <पृथि>वीमापूरयन्ति । वज्रासनं च तत एव + + + + + + + + + भगवान् यावदघनिष्ठां + + + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + बोधिसत्वमादौ बोधिप्रणिधानं + + + + + + + + <अनुत्>तरं दानशीलवीर्यप्रज्ञा + + + + + + + + + + + + + + + १६४ १ + + + + + + + + + + + + + + + + व्<अ>ति यावत्तुषितभवना<च्> च्यवम्. + + + + + <मा>तु<ः> कुक्षिसंप्रजाननिष्क्रमणं दुष्करचर्या<ं> + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + <पंचकभि>क्<ष्>उविनयनं बि<ं>बसारविनयनमुप<तिष्यकोलितविन>यनं पितृविनयनं महाप्रातिहार्यं महा + + + + + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + ति । यावत्<पर्>इनिर्वाणकाले स्थविर्<अमा>नन्दमामन्त्रयति <। प्>र्<अज्>ञ्<आप>यानन्द य<म>कसालयो<रन्तरेणोत्तराशीर्षं मंचम्> ४ <अद्य तथागतस्य रा>त्र्य्<आ>ः म्<अ>ध्य्<अ>म्<ए यामे निरु>पृष्ठअधिशे<षे> नि<र्>व्<आ>ण<धातौ परि>निर्वाणं <भविष्यतीति ।> + + + + + + + + + + + + + + + ५ + + + + + + परिवृतं यावन्मल्ल्<आ> + + + + + + + + + + + + <अयोद्र्>ओण्<य्>अः चितां भ्. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + <र>त्नमयैः क्<उ>म्<भ्>ऐः देवग<णा> + + + + + + + + + + + + + + + + <दे>वास्तेजो + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + १६५ १ + + + + + + + + + + + + + + <म>नुष्याणां योगाचारस्य च हान्<आर्>थ्<अ> + + + + + + <चतु>र्दिश आपूर्यन्ते । + + + + व्. + .य्. + सुवर्णसर्ष<प> + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + घैश्च पृथिवी पुर्णेति । पुनर्बुद्धानुस्मृतिपूर्वं मूर्ध्न्<ओपनिबद्ध>चित्<त्>अस्<य्>अ वै<डूर्यमय्>ई स्त्री स्नेहपरिपूर्णवैडूर्<यभाजनचितोत्पद्यते ।> ३ भ्<आ>ज्<अ>न्<ए>षु वज्रासन्<आनि> वज्रासनेष्वादित्यमण्डलानि । तेषु बुद्धा भगवन्तः ल्<अक्>ष्<अणानुव्यंजनविराजिताश्र>याः ध + + + + + + + + + + + ४ <दक्षि>णे बाहुप्रदेशे पंच श्वेता गजा आदित्यमण्डलचिताश्रयाः तधिरूढाः पंच <बुद्धा तद्वर्णा आदित्यमण्डलचिता एव पंचानां बलानाम्> अधिपतिरूपम् <।> ५ चिबुके च चत्वारि रत्नमण्डलानि । तदन्तर्गताः सिंहासनाधिरूढा बुद्धाः सत्वेभ्यो धर्मं देशयन्ति <वैश्>आरद्यानामधि<पतिरूपम् । आ>व्<ए>ण्<इ>कान्<आ>ं स्<म्>ऋत्युपस्थ्<आ>नाना<ं> ६ त्र्<अ>यः पुरुषा गृहीतायुधास्तैलभाजनहस्ता दृश्य<न्त्>ए । महाकरुणाया आकाशवर्णा स्त्री हृदये + + + + + + + + + + + + + <अनुग्र>हेणै + + + + + + १६५ १ + + + <ब्>उ<द्>ध्<आ>श्रयेषु धर्मशरीरं दृश्यते । तज्जन्मधर्मशरीरनिःसृताभिः प्रभाभिर्लोकं स्फरित्वा त्<इष्ठन्ति । ततो बुद्धा भगवन्त आदित्यम>ण्ड्<अ>लेषु प्रविशन्ति <। तानि व>ज्रासनेषु २ तानि भाजनेषु तानि स्मृतिनिमित्तेषु स्मृतिनिमित्तं योगाचारमूर्धनि । अभिषेककाले ते + + + + <प्रवाहः> + + <स्फरित्वा तिष्ठ>ति स च प्रविलीनः तदाश्र्<अयं> ३ मूर्ध्नश्च्छिद्रेण पूरयति तत एव च निःसृतै रत्नप्रवाहः दर्शनं दत्वा लला<ट्>आ + + + + + + + + + + + + + + <क्र>मेण यावत्सह नाभिनि<ः>स्<ऋत्>ए<न> ४ <प्रव्>आहेन मिश्रीभूतः स्<थ्>इतिमापूरयति रत्नमयी च स्थितिर्दृश्यते बुद्<धा> + + + + + + + + <ः रत्नक्>ऊ<टागारै> + + + + + + + + + + + + + + ५ + + + + + + + + + + + + <अन्ते ना>भ्यां निरुध्यते ज्ञेयमिति व्युत्थानम् । ॥ धर्मानु<स्म्>ऋ<तिः कत>रा । इह्<आ>र्य<श्रावको> धर्ममाकारतः समनुस्<मरति । स्वाख्यातो भगवतो> ६ <धर्मः सांदृष्टिको निर्ज्वर आका>लिकः औपनायिकः एहिपश्<य्>इ<कः प्रत्यात्म>वेदनीयो विज्ञैः तस्यैव<ं धर्ममा>कारतः समनुस्मरतः + + + + + + + + + १६६ १ सः कृत्स्नो लोकः तीर्थ्यशास्त्राणि पठंस्त<द्वद्वाचयं च्छृण्वंश्च दृश्य>त्<ए> । <त>द्व्<अ>चनानु + + + <सत्वा य>द्भूयसापायेषूपपद्य्<अन्>त्<ए> । त<तो भगवानुत्पद्य धर्मं> २ देशयति ततो लोकः सांकेतिकेन <शसन्>ए<न> + + + + + सूत्रविनयाभिधर्<म>ं पठं वाचयं च्छृण्वंश्च तदनन्तरं पा<र>मार्थिकसद्<ध्>अर्म + + + + + + ३ <अशु>भादिप्रयोगेण प्रविष्टस्य स्म्<ऋत्युपस्थान्>आदीनां बोधिपक्ष्याणां दर्शनमुत्पद्यते । तत्र चतुर्णां स्मृत्यु<पस्थानानां चत्वारः सिंहाः> + + + + + + + ४ न पीत्<अ>व्<अ>र्णास्तत्सदृशा<श्चत्वारो बुद्धाः> सिंहनादेन कृत्स्नं लोकमापूर्<अयन्त्>इ । चतुर्णां सम्यक्प्रहाणा<नां> + + + + + + + + + + + + ५ तदधिरूढाः चत्वारः + + + + + + + + <चतुर्णामृद्धिपादा>ना<ं> चत्वारि वैडूर्यसोपा<नानि> + + + + + .आनि । पंचानामिन्द्रिय्<आणां पंच> + + + + + <पंचानां बलानां> ६ पंच वज्रमया हस्तिन्<अः सप्तानां बोध्यंगानां सप्त> + + + + + बुद्धाः तंमूर्धसु सप्त्<आ>द्<इत्>य्<अ>मण्डलानि । सप्तादित्यमण्डल्<आधिरूढा> + + + + + + + + + १६६ १ नि । अष्टांगस्य मार्गस्य + + + + + + + + + + + + + + + .ट्. चाधरोत्तरविभाग्<एन धर्>मराजिक इवावस्थिताः लोक + + + + + + + + + + + + + + २ तः सांकेतिकपारमार्थि<कं शासनं> + + + + + + + + <यद्भू>यसा सुगतिं निर्वा<ण> + + + + य्. त । पुनर्धर्मानुस्मृतिपू<र्>व्<अं हृदयोपनिबद्धचेतसो वैडूर्य>मयी ३ <स्त्>र्<ई त>द्<भ्>आजन्<अं> स्नेहप<रिपूर्णाश्चोत्पद्यते । >तेषु वज्रासनानि तेषु आदित्यमण्डलानि तेष्<उ> ब्<उ>द्<ध्>आश्<रयाः> + + + + + + + + + + + + ४ कृत्स्नं संसारं प्रकाश्य निर्वाण + + + + .<आदित्यम>ण्डलेषु निरुध्यन्ते तानि वज्रासनेषु वज्रास्न्<आनि भाजनेषु भाजनानि स्मृतिनिमित्तेषु स्मृतिनि>मित्त<ं> नाभ्याम् । ५ अभिषेकप्रवाहा<ः स्>थ्<इति>म् <आपूरयन्ति । धर्मां चादित्>य्<अ>मण्डलचितां संस्कृतासंस्क्<ऋ>तानवभास्य तिष्ठ<न्>ति अन्ते च सर्व<ं> ज्ञेय<ं ना>भ्यां निरुध्यत्<ए इ>ति ६ व्युत्थानम् । ॥ संघानुस्मृतिः कतरा । इ<हार्यश्रावकः संघमाकारतः> स<म>नुस्म<रति । सुप्रतिप>न्नो भगवतः श्रावकसंघ इ<त्>इ + + + + + + + + १६७ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + हारा वैर्दि + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ <अपा>येषूपपद्यन्ते <।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ३ <आदि>त्यमण्ड<ल> + + + + + + + + + ष्ट्. भ्<इक्>षु + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ ते । पु<नर्हृदयोपनिबद्ध>चेतसः वैडूर्यमयी <स्त्री स्नेहपरिपूर्णवैडूर्यभाजन>च्<इ>ता उत्पद्यत्<ए> स्न्<ए>ह्<अभाजनेषु वज्रासनानि तेष्वादित्यमण्डला>नि ५ तेष्<उ> + + + + + + + + + + + + .ए तानि र्<अ>त्नान्तर्गतानि चाद्<अर्>श्. + + + + + + स्<अं>पृष्ठअन्निमित्तम् । नाभिप्रदेशे रत्नमयानि + + + + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + क्षी ज्वलनिर्मल्<अ>श<स्त्र>चि<त> + + + + + + + + + + ग्<र्>ईवा मुक्ता<च्>इ<त>ं + + .ए <सं>पृष्ठअन्निमित्त<म् ।> + + + + + + + + + + + + + + + १६७ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + तीर्थ्यगणान् <अ>भिभूयावभास्य लोकं पात्री कृत्वादित्यम्<अण्>ड्<अलेष्>उ <प्>र्<अ>व्<इश>त्<इ> त्<आनि> वज्रासनेषु त्<आनि> च <भा>जनेषु २ <तानि स्मृतिनिमित्तेषु स्मृतिनिमित्तं नाभ्याम् ।> + + + ण्.ः स्थितिश्च यथा धर्मानुस्मृति<ः> अयं तु विशेषः हृदयात्प्रवा<हः> स्थितिश्चार्यसंघाकीर्णा दृश्यते अ<न्ते नाभ्यां> ३ सर्वं ज्ञे<यं निरुध्यते इति व्युत्थानम् ।> संघानुस्मृति<ः> ॥ शीलानुस्म्टि<ः> कतरा इहार्यश्रावकः <श्>ईल्<अमाकारतः सम>नुस्मरति इतीमा<नि शीला>न्य् ४ अखण्डान्यच्छिद्रा<ण्यशबलानि इति शीलानुस्मृ>तिपूर्वं हृदयोपनिबद्धचेतसः देवा .ई + .इ + + + + + + + + + + + + + + + + + + ५ <.अ>भिमु<ख्>ई <भ>व<न्त्>इ <।> ततो + + + + + + + ति<ं> भित्वाभ्युद्गतः स + + + + + + + + <भगवां>स्तस्यां वेलाया<ं> ग्<आथां भाषते । बहवः शरणं यान्ति> पर्वतानि व<ना>न्<इ> च । आरा<मा>ं <वृक्षचैत्यांश्च मनुष्या भयतर्जिताः ।> ६ <न> ह्येतच्छरणं श्रेष्<ठ्>अं नै<तच्छरणमुत्तमं नैत>च्छरणमागम्य सर्वदु<ःखात्प्रमुच्यते । यस्तु बुद्धंच धर्मं> च संघं च <शरणं गतः> १६८ १ <चत्वारि चार्यसत्यानि प्रज्ञया पश्यति यदा । एतद्धि शरणं श्रेष्ठमेतच्छरणमुत्तमम् । एतच्छरण>मागम्य स्<अ>र्व्<अ>दुःख्<आ>त्प्र<मुच्यते ।> २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <.आ>धिपतिरूपम् । मुक्तामयी स्त्री + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <ति>ष्ठन्ति । सा च स्त्री रत्नपुष्पां + + + + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <क्>ष्<ई>रपरिपूर्णमुत्पद्यते + + + + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + म् । तानि चांकुराणि + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + .ए + + + + + .ए + + + + + + + + + १६८ १ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <उ>त्पद्यते । दशांकुर्<अ> + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + नद्य<ः> सौवर्णरत्नचि<ता> + + + + + ३ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <नि>षण्णा दृयन्ते । उपसंप + + + + + ४ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ललातेषु नीलाभानि चन्द्रमण्ड<ल> + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + प्<उ>ष्पकलापा निःसृताः प्र्<अ>व्<आहाः> ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + <ति>ष्ठति । त<द्>आ स्मृतिसंप्रजन्यसंपद्द्वयं १६९ १ प्रतिलभते । तदधिपतिरूपम् । वैडूर्यमय्<ई> स्त्री स्<अ>र्व्<अ>सत्वासत्वाख्य्<अ> + + .व्. + + न्. स्मृत्याः संप्रजन्य्<अ>स्य्<अ च पुरुषः> + + + .ओल्काहस्तः हृदये चास्यादित्यमण्डलम् । २ तदवभासितं सत्वासत्वाख्य्<अ>म् <ए>व सर्वं वस्तु यतोऽसौ संवर<ं> प्रतिलभते सत्वासत्वाख्येभ्य्श्च गन्धरत्नपुष्<प> + + + .य्.ः संतानेऽस्य सर्वेर्यापथेषु ३ सर्वकालं प्रवर्तते । प्रातिमोक्षसंवरविज्ञप्तिपुण्यस्रोतसः अधिपतिरूपम् । सौवर्णरत्नचितरथाधिरू<ढं ब्रह्>म्<आ>ण्<अं> पश्यति रत्नच्छत्रेण .ई + + ४ <नी>लभ<ं> <चन्द्>र्<अम>ण्डलचितं च पट्टं शिरसि बद्धं पश्यति । एतच्चार्हत्वविशेषबीजम् । सर्वोपसंपन्नानामेव + + + + स्य च पूर्वप्रतिलब्धा<ना>ं + + + + + ५ कृतान्तप्रत्यवेक्षणायोगेनैतद्दर्शनमुत्पद्यते पूर्वप्रतिलब्<ध्>अमनसिकाराणां तु स्यादेकक्रमेणेति । पुनः शी<लानुस्मृति>पृष्ठऊर्वं हृदयोपनिब<द्धचेतसः अ>धस्ताद् ६ यावद्वायुमण्डलमधरोत्तरविभागेन नीलाभ्<आ + प्रवाहाः> + + + <प>रिपूर्णै<ः> तिर्यगनन्तं हृदय्<आ>च्चोर्ध्वं याव्<अदघनि>ष्ठात्यधरोत्तरविभा<गेन> + + + + + + १६९ १ लैः स्कन्धधात्वायतनप्रतीत्यसमुत्पादार्यसत्यादिनि<मित्तैः> + + + + + + + + र्यतैः परिपूर्णं पश्यति । <म्>ऊ<र्ध>नि चास्<य मणि>रुत्पद्यते । त्<अ>त्र्<अ> + + + + + + + + २ पश्यति मणिनिःसृतैश्च रश्मिभिरधौर्ध्वस्थं ज्ञेयमाकृष्ट्<अं> स्वाश्रया<न्>तर्गतं पश्यति मणिरत्नाच्च रत्नवर्षः अन्ते पतित्<अ> + + + + मण्डलान्तर्गतान्य्<आ>पृष्ठौ<रयति । पुनः शि>लानु<स्मृति>पृष्ठऊर्वं ३ हृदयोपनिबद्धचेतसः वैडूर्यमयी स्त्री स्नेहपरिपूर्णवैडूर्यभाजनचितोत्पद्यते <। भाजन्>ए<षु> वज्रासनानि तेष्वा<दित्यमण्डला>नि ४ तदन्तर्गत्<आ> बालदारकाः तेषां दिव्यारामोद्यानविमानान्यप्सरोगणकलिलान्यभिमुखी भवन्ति । तत्प्र + + + + + + न्ति तदा रत्नम + + + + ५ रत्नजालावृतं सर्वांगप्रत्यंगबद्धमात्मानां पश्यति । पुरुषश्चैषामपायां दर्शयति । कथयति च । एतत्प्रमादफलमिति । ततस्ते विष<येभ्यो विमु>खीभवन्ति । रत्नरस + + + ६ च निमग्ना दृश्यन्ते । ध्यानसंवरस्य नाभ्युपरि नीलपीतलोहितावदाता चन्द्<र्>अमण्<ड्>अल + + + + + + बाल<दारक> + + + + + + + + वति + + + + + १७० १ + + + + + + + + + + + + <विमु>खीभूताश्च मुक्तां पश्यन्ति । नीलादिरस्<अ>न्<इ>मग्न<ं> हृदय्<ए> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + । तददिरूढाः बा<लदारकाः> २ + + + + + + + + + + + + + <त>दा मुक्ताचितैर्जालैर्बद्धमात्मानं पश्यति । विमुखीभूत्<आ> + + + + + + + + + + + + + + एवं सर्वरोमकू<प्>ए + .ए च बुद्धा ३ + + + <दुश्चरित>चारिणः सर्वानभिभूय आदित्यमण्डल्<ए>षु प्र्<अविशन्ति । तानि वज्रासनेषु तानि भाजनेषु तानि स्मृतिनिमित्तेषु स्मृतिनिमित्तं नाभ्याम् ।> ४ + + + + + + + + + रोमकूपदर्शनविधिः बुद्धधर्मसंघा<नुस्मृ>ति + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ५ + + + + + + + + + + <अभिषेकप्रवाहाः नि>ःसृताः यावद्वायुमण्डलं <भ्>इ<त्>व्<आ> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + तं रत्नपुष्पवर्षैः गोशीर्षच<न्दन> + + + + + + + + + <देवतानुस्मृतिः कतरा ।> + + + + + + + + + + १७० १ + + + + + + + + + + + + + + + + .उपनिबद्धचेतसः षट्कामावचारा दे<वा> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + २ + + + + + + + + + + + + + + + + + द्ध्. मनुष्याश्रयं पश्यति । पुनर्देव<तानुस्म्>ऋ<तिपूर्वं> हृदयोपनिबद्धचेतसः + + + + + + + + + + + + + + + ३ + + + + + + + हाः प्रवि<ष्टाः स्म्>ऋतिनिमित्तम् । स्नेहपरिपूर्णवैडूर्य<भाजनचिता स्त्री> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ४ + + + + + + + <दृ>श्यन्ते । तेषामधरिमो भागः आदर्शमण्डलचितः + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ५ + + + + + + + + + + + + + + + + न्<इ>मित्तम् । हस्तेषु गृहीतरत्नोपकरणा<ः> पुरुषा<ः> स + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ६ + + + + + + + + + + + + + + स्वेवंजातीयं दर्शनं भवति । अन्<त्>ए <च> देवाः प्<उ>ष्पर्<अत्नवर्षमुत्सृजन्ति ।> + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ________________________________________________________ सुप्प्लेमेन्त् ________________________________________________________ अद्दितिओन्स्बसेदोन् जेन्स्-उwए हर्त्मन्न्: "नेउए fरग्मेन्ते औस्देम्ऽयोगलेह्र्बुछ्ऽ", इन्: fएस्त्स्छ्रिfत्दिएतेर्स्छ्लिन्ग्लोff शुर्वोल्लेन्दुन्ग्देस्६५. लेबेन्स्जह्रेस् दर्गेब्रछ्त्वोन् स्छ्लेर्न्, fरेउन्देनुन्द्कोल्लेगेन्, ह्ग्. fरिएद्रिछ्wइल्हेल्म्, रेइन्बेक्१९९६, प्प्. १२७-१३५; [रेप्रिन्तेद्wइथ्चोर्रेच्तिओन्सिन्: द्. स्छ्लिन्ग्लोff, एइन् बुद्धिस्तिस्छेस्योगलेह्र्बुछ्. उन्वेर्„न्देर्तेर्नछ्द्रुच्क्देरौस्गबे वोन् १९६४ उन्तेर्बेइगबे अल्लेर्सेइथेर्बेकन्न्त् गेwओर्देनेन् fरग्मेन्ते, ह्ग्. ज्.-उ. हर्त्मन्नुन्ध्.-ज्. र्”ल्लिच्के. म्न्छेन् २००६ (बुद्धिस्मुस्-स्तुदिएन्, ५).] १. होएर्न्ले १४९.अद्दुन्नुम्बेरेद्(ओर्.१५००९।३७४) = १२७ २ - १२८ ५ र्१ ॥। <यो>गाचाराश्रय<श्> चन्द्रमण्डल .. .. ॥। २ ॥। <निम>ज्जत्<य्> आश्वासतः प्रश्वासपरिगृ<हीतं> ॥। ३ ॥। .. उल्कासहस्राणि चान्तःसमुद्रे .. ॥। ४ ॥। <प्र>श्वासपरिगृहीतश्च बहिः अन्ते च .. ॥। ५ ॥। <उत्पद्य>ते पट्टं बध्नाति पाण्डरं सम्<अन्ततश्> च्<अ> ॥। ६ ॥। कूटागारैः परिपूर्णा दृश्यन्<त्>ए <त>द<न्तर्गताश्> ॥। व्१ ॥। .उह्य्. तिष्ठन्ति विमुक्तिप्रतिस<ं>व्<एदनायां> ॥। २ ॥। क्. ज्वालय्<अन्>ते । प्रहाणानुपश्य<नायाम्> ॥। ३ ॥। .. पर्यन्तमेव तं फेणराशिं शीतल<जलपरिषिक्तमिव> ॥। ४ ॥। .. तत्रान्तः मुक्ताचितो योगाचाराश्र<यः> ॥। ५ ॥। .. भवति । देवाश्च कृत्स्नं गगन्<अं> ॥। ६ ॥। <प्रदे>शं पश्यति मुक्ताचितं तदु<पर्य्> ॥। २. होएर्न्ले १४९ द्द्. उन्नुम्बेरेद्(ओर्.१५००९।४८५) = १४४ ६ - १४६ ६ र ॥। <सर्व>सत्व्<आ>श्र्<अ>य्<आः> + + ॥। ब् ॥। सिंचति उ<त्>क्षि<प्ते> ॥। च् ॥। सत्वाः सन्नद्धाशृ ॥। द् ॥। प्रणमन्ति । ए<वं> ॥। ए ॥। <मैत्रा>श्<अ>यस्यानन्त<ं> प<र्यन्तं> ॥। f ॥। <सिंच्यमा>नो दृश्यते .. .. + ॥। व ॥। त्.न्न्<इः>सृताभि<ः> + ॥। ब् ॥। समये चित्तं भव<ति> ॥। च् ॥। <आश्>र्<अ>याप्रमाण ॥। द् ॥। <मैत्रा>भिषेकश्च अस्. ॥। ए ॥। <चत्वा>रः प्रवाहाः का<चपारीभिः> ॥। f ॥। <क्ष्>ईरप्रवाहो <न्>इ<र्गत्य> ॥। ________________________________________________________ अद्दितिओन्स्बसेदोन् जेन्स्-उwए हर्त्मन्न्: "द्रेइ wएइतेरे fरग्मेन्ते औस्दें योगलेह्र्बुछ्", इन्: द्. स्छ्लिन्ग्लोff, एइन् बुद्धिस्तिस्छेस्योगलेह्र्बुछ्. उन्वेर्„न्देर्तेर्नछ्द्रुच्क्देरौस्गबे वोन् १९६४ उन्तेर्बेइगबे अल्लेर्सेइथेर्बेकन्न्त्गेwओर्देनेन् fरग्मेन्ते, ह्ग्. ज्.-उ. हर्त्मन्नुन्ध्.-ज्. र्”ल्लिच्के. म्न्छेन् २००६ (बुद्धिस्मुस्-स्तुदिएन्, ५), प्प्. ३१९-३२४ १. ह्. १५०।८४ (ओर्.१५००२।२८): ४,३ x ९,९; योगलेह्र्बुछ्, १. कपितेल्(šबुन्ग्देर्ह्„áलिछ्केइतेन्, <अशुभप्रयोग>); दशु ह्. १५०।७६ व्१ प्रहाय स च्<अ> वितर्करहितो व्रजति सद्धम्* परिवर्त्य च त्<अ> .. + + २ चतुर्ध्यानरसमादाय स्वमाश्रये प्रवेशयति श् .रि + + ३ तिं च ततो लल्<आ>टात्प्<र्>अवाहो ःनिर्गच्छतिः द्वीतीयो नाभ्य्<आ>ः मिश्रित्वा स्<थ्>इ<तिम्> ४ <आ>प्<ऊर>यति श्ललाटात्पूर्वं विच्छिद्यत्<ए> ततो नाभ्य्<आः> श्समुद्रप<र्यन्तं> र्(२९)१ <पृथि>वी<ं> स्फरित्वा आनाभेश्च स्थितिनिमग्नामाश्रयं + + + २ नि श्ततः परिपकान्ताद्या स्थिति प्रवेशयति श्<एतद्> ३ <उ>त्पादस्थितिव्युत्थानकौशलम्* स्थित्युपरि चित्तसं<वेगा>र्थं ४ मर<ण>संज्ञाभावना अंगाराराशिनिमग्नं कृत्स्नं स<सुरासुरलोकं पश्यति> २. ओर्.१५००३।२५७ <रेच्तो> १ ॥। <अवाश्यायबि>न्दुनिव स्पन्दमा<नं पश्यति> ॥। {१३१ ३} २ ॥। <तदधि>रूढांश्च बुद्धां प्<अ>श्य्<अति> ॥। {१३१ ४} ३ ॥। + .. पश्यति अ .. ॥। {ल्च्के इन् } ४ ॥। + <स> च र्<अ>त्न्<अ>वृक्ष्<अः> ॥। {१३१ ५} ५ ॥। + + .. त .. + + ॥। <वेर्सो> व् ॥। + + भागेन्. + + ॥। w ॥। + .. परि<क>र्मा .. ॥। {च्f. १३२ १ f.} x ॥। + .. करंथैः पृ<थिवीं> ॥। {१३२ ४} य् ॥। <पृथि>वी पूर्णां पश्यति पश्यत्<अ>श्च्. ॥। {१३२ ५} श् ॥। स्य कृमयसृ + ॥। {ल्च्के वोर्१३२ ६} ________________________________________________________ अद्दितिओन्स्बसेदोन् यमबे, न्.: "नेw fरग्मेन्त्सोf थे "योगलेह्र्बुछ्"", क्यूस्हू र्यूकोकु तन्किदैगकु कीय्ः ४३ (१९९७), प्प्. ११-३९. च्f. यमबे, नोबुयोस्हि: "fरग्मेन्त्सोf थे "योगलेह्र्बुछ्" इन् थे पेल्लिओत्चोल्लेच्तिओन्", इन्: द्. स्छ्लिन्ग्लोff, <एइन् बुद्धिस्तिस्छेस्योगलेह्र्बुछ्>. उन्वेर्„न्देर्तेर्नछ्द्रुच्क्देरौस्गबे वोन् १९६४ उन्तेर्बेइगबे अल्लेर्सेइथेर्बेकन्न्त्गेwओर्देनेन् fरग्मेन्ते, ह्ग्. ज्.-उ. हर्त्मन्नुन्ध्.-ज्. र्”ल्लिच्के. म्न्छेन् २००६ (बुद्धिस्मुस्-स्तुदिएन्, ५), प्प्. ३२५-३४७. [स्लिघ्त्ल्य्रेविसेद्वेर्सिओनोf "नेw fरग्मेन्त्सोf थे "योगलेह्र्बुछ्""] १) पेल्ल्.स्क्त्. रोउगे ९.१ (र्३-व ँ १२९ ६-र्३, व्च्,द्,f : १ १७ २, ४) र्१ <प>श्यति । सकुण्डा अन्तःकोष्ठाग<र्>भ्<आं> स्त्रीं न्<आ>न्<आ>शुचिपरिपूर्णा<ं> क<ण्>ठनाड्यां लंबमानां पश्यति । एव<ं> ॥। स्व्<अ>माश्रयं तद्वत्सर्वसत्वान् समुद्रपर्यन्ताय्<आ>ः पृथ्<इ>व्याः पश्यति दुर्बलस<ं>ज्ञा ग्. हीत्. ब्. + २ .. संस्कारगतं पतन्तमिव पश्यति चूर्णसंज्ञाया<ं> चूर्णीकृतं भस्मराशिवदवस्थितं स्वमाश्र<यं> ॥। <समुद्रपर्यन्ता>यां पृथिव्याम्* ततः मातृपितृसंयोगाच्छुक्रशोणितं पश्यति तदभिरतं च विज्ञानं ततः कलला<र्बुद>पृष्ठ<ए>शीघनप्रशाखानुक्रमेणाभिनिर्वर्तमानं पश्यति । ३ जातस्य च ब्<आलकुमार> ॥। <प>श्यति । एवं नानारोगोपहतं म्रियमाणं मृतं निर्ह्रियमाणं श्मशानस्थं विनीलकादि याव<च्चू>र्णितं ४ कृत्स्नं जगत्पश्यति । स्वं चाश्रयं तत<श्> चूर्णपुरुषक उत्पद्यते + ॥। ततोऽभिषेकः चतुर्भ्यः समुद्रेभ्यः पुरुषा जलकुंभानाद्<आ>य योगाचारं स्नापयन्ति । एवं ५ + + + +ः मूर्ध्<अ>च्<छ्>इ<द्र्>एण च सर्पिस्तैलाभ्यां पूरयन्ति । तत उपरि पूर्ण्.म् ॥। .. अच्छं चाश्रयं सुवर्णशलाकासदृशं स्नि<ग्>ध्<अं> सुवर्ण<ं> स<ं>पृष्ठअरिपूर्णं दृश्यते ततो ललाटे .. ६ + + + + + + + + + + <श>ल्<आक्>आस्<अदृशः> प्<र>वाहो निर्गच्<छ्>अति स पृथिवी<ं> भि<त्वा> + + + + ॥। + + + .त्वा ततः कांचनमण्डलमब्मण्डलं वायुमण्डलं च भित्वा परिवर्त्<य्>अ नाभ्यां .. ७ ॥। + + + + + .. .ए + .. .ह्. म्. खानिः .. .. .आ + + .. .. .. ..ं .इ .इ + र्..ं .इ .इ .. .. .. + + व ॥। + + + + + + + + <प्>र्<अ>वाह्<ओ> द्व्<इ>त्<ईयो> न्<आ>भ्य्<आः> + .र्. .ऋत्व्. स्थ्. त्. .. + .. त्. .. .. .. + + + + ब्+ + + + + + + + + + + .. ता .ऋ + + स्फ्<अ>रित्वा आनाभ्<ए>श्च्<अ स्>थ्<इ>तिनिम्<अग्>न्<अमाश्रयं> ॥। + + + + + । एतदुत्पादस्थितिव्युत्थानकौशलम्* ॥ स्थित्<य्>उपरि चित्तसंवेगार्थं मरण<संज्ञाभावना> च<ं>ग्<आ>र्<आ>र्<आ>श्<इ>निमग्नं कृत्स्नं ससुरासुरं लोकं पश्यति च्. .. ॥। .आत्स्व आश्रये पश्यति । आपाण्डुलोहितमृत्तिकासदृश आशीविषः पृथिवीधातोः तूलशलाका<स>दृशः दब्धातोः अंगारशलाकासदृश<ः> तेजोधातोः अभ्रशलाक्<आसदृशो वायुधातोः> ॥। थ्.मुत्सदीभूते सप्तोत्तरमाशीविषशतं संभवन्ति । तत्सप्तोत्तरं मर्मशतं संनिरोधयि<त्वा> ए तिष्ठन्ति मृत्प्रवाहश्च मूर्ध्ना प्रविश्य सर्वस्रोतांसि बध्वा तिष्ठन्ति + ॥। लोकमब्धातौ कुपिते सप्तोत्तरमाशीविषश्<अत>मब्धात्वाशीविषा<णा>ं निर्गत्य सप्तोत्तर<ं> मर्मश्<अ>त<ं> f स्नायूं क्लेदयन्ति तेषु क्लिन्नेषु स्.ं .. या विश्लिष्यन्ते निश्चेष्टं स्वमाश्रयं लोकं च + ॥। .आस्तावन्त एवाशीविषा<स्> तावत्स्<व्> एव मर्मसु .. त्. ए स्नायूं दह्यन्ति निश्चेष्टं स्वमाश्रयं सर्<व>सत्वांश् ग्च पृथिवीं पतन्तमिव पश्य<त्>इ <स्ना>यु .. ए .. पि ते .. .. <श>लाकावर्णस्तावन्त ए<व> ॥। खविनिगतैरसिभिः .. .ऋ च्छिन्दन्ति । निश्चेष्<ट>माश्<र>यं लोक्<अ>ं च पश्यति गले च विबा .. + २) पेल्ल्.स्क्त्. रोउगे ९.२ (र-द्= ११८ २-५, व्च्-द्= १२१ ४-५) र्१ ॥। .ओ तेभ्यश्च चित्ताभ्<इ>पृष्ठरमो<दनायाम्> ॥। २ ॥। <ब्>आलदारक<ं> समाधिसुखसक्तं पश्यति अ ॥। ३ ॥। <जी>र्णं स्<व्>अमाश्<र>यं पश्यति आश्वासप्रश्<वासा> ॥। ४ ॥। <आश्वा>सप्<र्>अश्वाससम् ॥। ५ ॥। .. .. ॥। व ॥। .. .. ॥। ब् ॥। ष्ठ उत्प<द्>यते ॥। च् ॥। वत्तृतीयध्यानमेवं स्फुटं पश्य<ति> ॥। द् ॥। शां ते ब्<उद्ध्>आश्च शब्दमुदीरयन्ति शान्तं शान्त<ं> ॥। ए ॥। .. .. दयमुत्पद्यते एव<ं> ॥। ३) पेल्ल्.स्क्त्. रोउगे ९.३ (; व्द्ँ ११८ ५) र्१ ॥। द्धाय्.ः योगाचा<र> .ओ ॥। २ ॥। .. मप्र्. व्. सानां सू<र्य>मण्डलं च<न्द्>र<मण्डलम्> ॥। ३ ॥। <नड>कलापयोगेन पारस्प<र्य्>ए ॥। ४ ॥। आपादीना. मा ॥। ५ ॥। .. .. ॥। व ॥। .. .. ॥। ब् ॥। <प>श्यति सर्वम् ॥। च् ॥। एकैकेन स्रोतसा सूक्ष्मं वायुम् ॥। द् ॥। .. य्. .. निर्गता प्रीतिसंवेदनाया<ं> ॥। ए ॥। .. अन्तर्मुखं स्ना .. .. ख्. ॥। {ओदेर्: .. .. ..} ४) पेल्ल्.स्क्त्. रोउगे ९.४ () र्१ ॥। .. .. त्वा .. स्तिष्ठति वायु .. + .. ॥। २ ॥। <चतुर्>थध्यानं मुक्त्वा एषा दीर्घता ततो वायु तन्तु .. ॥। ३ ॥। .आश्<व्>आसा भूमिस्था २ सर्वे सत्वा आ ॥। ४ ॥। त्. र्. नाभ्यं मण्ड<ल> ॥। व ॥। ताया वायु आ ॥। ब् ॥। भद्रेभ्यो निःसृत्याधः वायुमण्ड<ल> ॥। च् ॥। .. स्म्<ऋ>ति<ं> प्रतिस्मृतीनां तैलपूर्णभाजन .र्. ॥। द् ॥। <प>रिगृहीतानि पश्यन्ति .. + .ए .. ॥। ५) पेल्ल्.स्क्त्. रोउगे ९.५ () र ॥। .. .. ॥। ब् ॥। . यं सृत्वा ॥। च् ॥। द्<अ>र्शनानुशु ॥। द् ॥। .. या सोपेक्षः ॥। ए ॥। .. + .ई .ई ॥। व ॥। .इ .. .य्. .. ग्. ॥। ब् ॥। द्. .. तसम्. प ॥। च् ॥। .. .ऐव दश्. ॥। द् ॥। .. सत्वा ॥। ए ॥। .. .. ॥। ६) पेल्ल्.स्क्त्. रोउगे ९.६ () र ॥। .. .. .. .. ॥। ब् ॥। वाचं मर्माभिघट्टि ॥। च् ॥। स्वयं दातुमिच्छति ॥। व ॥। .. भूतो यावत्त्. ॥। ब् ॥। आ .. रतागन्धमाल्य्. ॥। च् ॥। या .. .. भिका ॥।