न ज्ञानाच्छून्यता नाम काचिदन्या हि विद्यते ।
विविक्ताव्यतिरेकित्वं विवेकस्य यतो मतम् ॥ १ ॥
द्वयशून्यं हि विज्ञानमन्यथा न प्रसज्यते ।
द्वयासत्त्वान्निवृत्तस्य द्वयात्मत्वप्रसन्गतः ॥ २ ॥
तच्छुरुततथतारूपो भगवानेव भण्यते ।
वेद्यवेदकसद्भावविकल्पाद्यसमाश्रयः ॥ ३ ॥
चित्तमात्रं निराभासं विहारो बुद्धभूस्तथा ।
एतद्धि भाषितं बुद्धैर्भासन्ते भाषयन्ति च ॥ ४ ॥
चित्तं हि भूमयः सप्त निराभासा त्विहाष्टमी ।
द्वे भूमयो विहारोऽत्रऽशेषा भूमिर्ममात्मिका ॥ ५ ॥
देश्यन्ते भूमयः सप्त बुद्धैश्चित्तवशं गताः ।
कायवाक्चित्तदौष्ठुल्यं सप्तम्यां न प्रवर्तते ॥ ६ ॥
अष्टम्यामाश्रयस्तस्य स्वप्नोऽप्यसुखसंभवः ।
- - - - - - - - - - - - - - - - ॥ ७
१. अवाच्यो वाचकैर्धर्मः कृपया येन देशितः ।
नमोऽचिन्त्यप्रभवाय बुद्धायासङ्गबुद्धये ॥ ८ ॥
२. स्वभावेन न चोत्पन्ना निर्वृताश्च न तत्त्वतः ।
यथाकाशं तथा बुद्धाः सत्त्वाश्चैवैकलक्षणाः ॥ ९ ॥
३. पारावारं न चोत्पन्नाः स्वभावेन प्रतित्यजाः ।
तेऽपि शून्या हि संस्काराः सर्वज्ञज्ञानगोचराः ॥ १० ॥
४. सर्वभावाः स्वभावेन प्रतिबिम्बसमा मताः ।
शुद्धाः शिवस्वभावाश्च अद्वयास्तथतासमाः ॥ ११ ॥
५. असत्यात्मनि चात्मत्वं कल्पयित्वा पृथग्जनाः ।
सुखदुःखमभिज्ञाश्च सर्वमेषां च तत्त्वतः ॥ १२ ॥
६. षड्गतिर्यश्च संसारः स्वर्गश्च परमं सुखम् ।
नरके च महद्दुःखं जराव्याधिरपी यताम् ॥ १३ ॥
७. अभूतां कल्पनां कृत्वा पच्यन्ते नरकादिषु ।
स्वदोषेनैव दह्यन्ते वेणवो वह्निना यथा ॥ १४ ॥
८. यथा माया तथा सत्त्वा विषयान् परिभुञ्जते ॥
मायामयीं गतिं यान्ति प्रतीत्योत्पादरूपिणीम् ॥ १५ ॥
९. यथा चित्रकरो रूपं यक्षस्यातिभयङ्करम् ।
बिभेति स्वयमालिख्य संसारेऽप्यबुधस्तथा ॥ १६ ॥
१०. यथा पङ्कं स्वयं कृत्वा कश्चित्पतति बालिशः ।
तथासत्कल्पनापङ्के मग्नाः सत्त्वा दुरुत्तरे ॥ १७ ॥
११. अभावं भवतो दृष्ट्वा दुःखां विन्दति वेदनाम् ।
शङ्काविषेण बाधन्ते विषया वितथास्तथा ॥ १८ ॥
१२. तांस्चैवाशरणान् दृष्ट्वा करुणाधीरमानसाः ।
नियोजयन्ति संबोधौ सत्त्वान् बुद्धा हितंकराः ॥ १९ ॥
१३. तेऽपि संभृतसंभाराः प्राप्य ज्ञानमनुत्तरम् ।
कल्पनाजालनिर्मुक्ता बुद्धा स्युर्लोकबन्धवः ॥ २० ॥
१४. यतोऽजातमनुत्पन्नं सम्यक्सत्त्वार्थदर्शिनः ।
ततः शून्यं जगद्दृष्ट्वा आदिमध्यान्तवर्जितम् ॥ २१ ॥
१५. तेन पश्यन्ति संसारं निर्वाणं च न चात्मनः ।
निर्लेपं निर्विकारं च आदिमध्यान्तभास्वरम् ॥ २२ ॥
१६. स्वप्नानुभूतविषयं प्रतिबुद्धो न पश्यति ।
मोहनिद्राविबुद्धश्च संसारं नैव पश्यति ॥ २३ ॥
१७. मायां विधाय मायवी उपसंहरते यदा ।
तदा न विद्यते किंचिद्धर्माणां सा हि धर्मता ॥ २४ ॥
१८. चित्तमात्रमिदं सर्वं मायाकारवदुत्थितम् ।
ततः शुभाशुभं कर्म ततो जन्म शुभाशुभम् ॥ २५ ॥
१९. कल्पयन्ति यथा लोकं नोत्पन्नाश्च स्वयं जनाः ।
उत्पादो हि विकल्पोऽयमर्थो बाह्यो न विद्यते ॥ २६ ॥
२०. अस्वभावेषु भावेषु नित्यात्मसुखसंज्ञिनः ।
भवार्णवे भ्रमन्त्यस्मिन् बाला मोहतमोवृताः ॥ २७ ॥
कल्पनाजलपूर्णस्य संसारसुमहोदधेः ।
अनाक्रम्य महायानं को वा पारं तरिष्यति ॥ २८ ॥

महायानविंशिका कृतिरार्यनागार्जुनपादानाम् ।